Büyük Buhran Nedir?

Büyük Buhran'ın Nedenleri Nelerdir?

Büyük Buhran'ın başlıca nedenleri arasında aşırı spekülasyon, bankacılık sisteminde bulunan zayıflıklar ve tarım sektöründeki sorunlar bulunmaktadır. 1920'lerde Amerikan ekonomisi hızla büyümekteydi ancak bu büyüme, borçlanma ve spekülasyonla gerçekleşmekteydi. Amerika Federal Rezervi'nin 1928 ve 1929 yıllarında faiz oranlarını artırması, borçlanma maliyetlerini yükseltince ekonomik daralma yaşandı. Tarım sektöründe aşırı üretim ve ürün fiyatlarının düşmesi, çiftçilerin borçlarını ödeyemez hale gelmesine neden oldu zira tarımsal ürünlerin fiyatları %50 oranında düşmüştü.

Büyük Buhran'ın Ekonomik Sonuçları Nelerdir?

Büyük Buhranın ekonomik sonuçları şunlardır:

• Tüm dünyada ekonomik durgunluk ve yüksek işsizlik. Amerika'da işsizlik oranı %25'e kadar yükselmiş ve milyonlarca insan işsiz kalmıştır.
• Bankaların iflası ve birçok insanın birikimlerini kaybetmesi.
• Sanayi üretiminin düşmesi ve uluslararası ticaret hacminin ciddi oranda azalması. Dünya ticareti 1929 ile 1932 yılları arasında %30 oranında azalmıştır. Türkiye'de tarım ürünlerinin ihracatında düşüş yaşanmış ve ekonomik durgunluk etkili olmuştur.

Büyük Buhran'ın Sosyal Etkileri Nelerdir?

Büyük Buhran'ın sosyal etkileri oldukça yıkıcı olmuştur. Büyük Buhran'ın sosyal etkileri aşağıdaki gibidir:

• İşsizliğin artmasıyla aileler gelirlerini kaybetmiş ve birçok insan evsiz kalmıştır.
• Özellikle şehirlerde, iş bulmak umuduyla büyük göç hareketleri yaşanmıştır.
• Sosyal huzursuzluklar ve protestolar artmış, toplumsal eşitsizlikler daha belirgin hale gelmiştir.
• Evsizlik oranı büyük şehirlerde %15'e ulaşmıştır.
• Türkiye'de ise işsizlik ve kırsal göçler artmış, 1930'lu yılların başında İstanbul ve diğer büyük şehirlerde ekonomik sıkıntılar daha belirgin hale gelmiştir.

Büyük Buhran'dan Hangi Ülkeler Etkilendi?

Büyük Buhran'dan başta Amerika olmak üzere, Avrupa ve diğer birçok ülke etkilenmiştir. Almanya, İngiltere, Fransa ve Kanada gibi gelişmiş ülkeler ciddi ekonomik sorunlarla karşılaşırken Latin Amerika, Asya ve Afrika'da da buhranın etkileri hissedilmiştir. Almanya'da ekonomik kriz, Nazi Partisinin güç kazanmasına zemin hazırlamıştır. Almanya'da işsizlik oranı %30 seviyesine ulaşmış. İngiltere'de işsizlik oranları rekor seviyelere ulaşmış. Türkiye 1930'larda uygulamaya koyduğu devletçi ekonomi politikalarıyla buhranın etkilerini hafifletmeye çalışmıştır.

Büyük Buhran'da Hangi Ekonomik Politikalar Uygulandı?

Büyük Buhran döneminde çeşitli ekonomik politikalar uygulanmıştır. Amerika'da Roosevelt'in, ekonomik toparlanmayı sağlamak amacıyla birçok sosyal ve ekonomik reform içeren Yeni Düzen (New Deal) adı verilen program uygulanmıştır ve bu program kapsamında, kamu işleri projeleriyle işsizlik azaltılmaya çalışılmıştır ve bankacılık sektörü reforme edilmiştir. Bu program sayesinde milyonlarca iş yaratılmıştır. Avrupa'da ise çeşitli ülkeler korumacı politikalar ve devlet müdahalesiyle ekonomilerini toparlamaya çalışmış, Türkiye'de de 1930'lu yıllarda devlet müdahalesiyle sanayileşme çabaları hızlandırılarak Sümerbank gibi devlet destekli sanayi kuruluşları kurulmuştur.

Büyük Buhran'ın Sonuçları Uzun Vadede Nasıl Oldu?

Büyük Buhran'ın uzun vadeli sonuçları, dünya ekonomisinde ve politikalarında önemli değişikliklere yol açmıştır. Ekonomik düşüncede Keynesyen politikası benimsenmiş ve devlet müdahalesi önem kazanmıştır. John Maynard Keynes, 1936 yılında yayınladığı "The General Theory of Employment, Interest, and Money" (İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi) adlı eserinde, devletin ekonomiye müdahalesinin önemini vurgulamıştır. Dünya ticaretinin yeniden düzenlenmesi ve uluslararası işbirliklerinin artırılması gerektiği anlaşılmıştır. Buhranın ardından birçok ülkede sosyal güvenlik sistemleri ve işsizlik sigortası gibi sosyal politikalar geliştirilmiştir. Türkiye'de 1940'lı yıllarda devlet planlaması ve sanayileşme politikaları devam ettirilmiştir.

Büyük Buhran Hakkında Çalışan Önemli İsimler Kimlerdir?

Büyük Buhran üzerine birçok ekonomist, tarihçi ve sosyal bilimci çalışmalar yapmıştır. John Maynard Keynes, bu dönemde geliştirdiği teorilerle ekonomiye devlet müdahalesinin önemini vurgulamış ve Keynesyen ekonomi anlayışının temelini atmıştır. Milton Friedman ise Büyük Buhran'ın nedenleri ve sonuçları üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Friedman, 1963 yılında yayınladığı "A Monetary History of the United States" (Amerika'nın Parasal Tarihi) adlı eserinde, parasal daralmanın buhranın derinleşmesindeki rolünü vurgulamıştır. Tarihçi Charles Kindleberger ve iktisatçı Ben Bernanke de bu döneme dair önemli çalışmalar yapmışlardır. Türkiye'den Mahmut Esat Bozkurt ve Celal Bayar gibi isimler, bu dönemdeki ekonomik politikalara yön veren önemli figürlerdir.