Geçici Vergi Nedir?

Halk arasında “peşin vergi” olarak da adlandırılan geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahiplerinden, serbest meslek erbaplarından ve kurumlar vergisi mükelleflerinden alınır.
Geçici Vergi Nedir?

Mükellefler, cari vergilendirme dönemi içerisinde, kurumlar vergisine mahsuben 3’er aylık kazançları üzerinden hesaplanan bu vergiyi peşin olarak öder. Geçici vergi, Vergi Usul Kanunu Mükerrer Madde 120 birinci fıkrasında, 14/10/2021 tarihli değişiklikle ele alınır.

Geçici Vergi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

Geçici vergi beyannamesi, Vergi Usul Kanunu madde 120’ye göre “Üç aylık dönemi isteyen ikinci ayın on dördüncü günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve on yedinci günü akşamına kadar ödenir.” Vergi borcu tutarının %10’u aşan oranda eksik beyan edilmesi durumunda, gecikme faizi ve ceza uygulanır.

Geçici Vergi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Geçici vergi, yıllık beyanname baz alınarak hesaplanan gelir vergisi üzerinden mahsup edilir. Mahsup edilmeyen veya mahsup edilmesine rağmen kalan tutar, o yılın sonuna kadar mahsup edilmeyen tutar, yazılı olarak talep edilmesi durumunda mükellefe ret veya iade edilir.

Geçici Vergi Oranları Nelerdir?

01.01.2024-31.12.2024 dönem aralığı için geçici vergi oranı kurumlar ve gelir için ayrı hesaplanır. Geçici vergi oranları belirtilen tarih aralığı için şu şekildedir:

  • Kurum Geçici Vergi Oranları: %25
  • Gelir Geçici Vergi Oranı: %15

Geçici Vergi Nasıl Ödenir?

Geçici vergi, mükellefleri tarafından hesaplanarak beyan edilir. Geçici vergi ödemesi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ilgili yıl için duyurulan anlaşmalı bankalara yapılır.

Geçici Vergi ile Nihai Vergi Arasındaki Fark Nedir?

Geçici vergi, ticari kazanç sahiplerinin, serbest meslek erbaplarının ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemi içerisindeki gelir ve kurumlar vergisine mahsuben, üçer aylık kazançlar üzerinden hesaplanarak peşin alınır. Nihai vergi ise hesaplanan kazanç üzerinden, belirli oranlar dahilinde hesaplanır ve ek giderler çıktıktan sonra vergi matrahı belirlenir.

Geçici Vergi Hangi Gelir Türlerinden Alınır?

Geçici vergi hesaplaması, gelir ve kurumlar vergisine mahsuben yapılır. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanan geçici gelir vergisini peşin öder.

Geçici Vergi İadesi Nasıl Alınır?

Geçici vergi iadesi için yıl sonuna kadar vergi dairesine yazılı olarak başvuru yapmak gerekir. Geçici vergi iadesi mahsuben veya nakden yapılabilir. İade tutarı için bir sınırlama bulunmaz.

Geçici Vergi Ödenmezse Ne Olur?

Üçer aylık dönemler halende ödenen geçici verginin zamanında ödenmemesi durumunda, hesaplanan vergi tutarına gecikme faizi uygulanmaya başlar. Gecikme faizinin oranı aylık %3,5 olarak belirlenir.

Geçici Vergi İçin Hangi Dönemlerde Beyanname Verilir?

Geçici vergi için beyanname dönemleri bulunur. Belirlenen dönemin 14’üncü gününün akşamına kadar beyanname verilmesi gerekir. Geçici vergi dönemleri, aşağıdaki gibidir:

  • 1.Dönem (Ocak, Şubat, Mart)
  • 2.Dönem (Nisan, Mayıs, Haziran)
  • 3.Dönem (Temmuz, Ağustos, Eylül)
  • 4.Dönem (Ekim, Kasım, Aralık)

Geçici Vergi Mükellefleri Kimlerdir?

Gelir ve kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere alınan geçici verginin mükellefleri şunlardır:

  • Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri
  • Serbest meslek erbapları
  • Kurumlar vergisi mükellefleri 

Geçici Vergi ile Kurumlar Vergisi Arasındaki İlişki Nedir?

Geçici vergi ile kurumlar vergisi arasında doğrudan bir ilişki bulunur. Ödenen geçici vergiler, kurumlar vergisi mükellefleri için takip eden yılın Nisan ayında verilecek kurumlar vergisi beyannamesi ile mahsup edilir.

Geçici Vergi Hangi Durumlarda Uygulanmaz?

Belirli durum ve kişiler geçici vergiden muaf tutulur. Geçici vergi uygulanmayan kişiler ve kazançlar, aşağıdaki gibidir:

  • Ücret gelirleri elde edenler
  • Kira gelirleri bulunanlar
  • Menkul sermaye iratları
  • Değer artış kazançları
  • Zirai kazanç sahipleri
  • Yıllara sari inşaat ve onarma işi yapanlar

İlgili İçerikler

22 Ekim 2024 tarihinde yayınlandı.
Son Güncelleme: 22 Ekim 2024
Kader Arslan
Kader Arslan
İçerik Yazarı
Yazar Hakkında
1998 doğumlu olan Kader Arslan, Karadeniz Teknik Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. Lisans eğitimi aldığı dönemde eşzamanlı olarak yazarlık ve editörlük alanında çalıştı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisat Anabilim Dalı üzerine yüksek lisans eğitimi almaya devam ediyor. Ekonomi ve Finans dallarında uzmanlığa sahip Aslan, kariyerine akademisyen olarak devam etmektedir.
Detaylı Bilgi