Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Nedir?

Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization-WTO), küresel ticaretin düzenlenmesi ve serbest ticaretin teşviki amacıyla kurulmuş uluslararası bir kuruluştur. 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe giren WTO, ticaret anlaşmazlıklarının çözümü ve ticaret politikalarının gözden geçirilmesi gibi önemli görevler üstlenir. WTO'nun kuruluş amacı, ticaretin serbestleştirilmesi yoluyla ekonomik kalkınmayı desteklemektir.
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Nedir?

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Nasıl Kurulmuştur?

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) temelleri, 1948 yılında yürürlüğe giren Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'na (GATT) dayanır. GATT, İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası ticareti canlandırmak amacıyla kurulmuş geçici bir anlaşmadır. 1986 yılında başlayan ve 1994 yılında sonuçlanan Uruguay Turu görüşmeleri sonucunda GATT'ın yerini alacak kalıcı bir kurumun yani Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) kurulmasına karar verilmiştir. 1994 yılında Marakeş'te imzalanan anlaşmayla bu karar resmiyet kazanmıştır.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Kurucuları Kimlerdir?

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) kurucuları arasında 123 ülke bulunmaktadır. Bu ülkeler arasında Amerika, Avrupa Birliği üye ülkeleri, Japonya, Kanada ve Avustralya gibi ekonomisi gelişmiş ülkeler yer alır. Bu ülkeler, Uruguay Turu müzakereleri sırasında WTO'nun kuruluş anlaşmasını imzalayan ilk üyeler olmuştur. Özellikle Amerika ve AB, Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) kurulmasında öncü rol oynamıştır.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Üyeleri Kimlerdir?

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) günümüzde 164 üyesi bulunmaktadır. Üyelik süreci, ülkelerin WTO anlaşmalarını kabul etmeleri ve gerekli yasal düzenlemeleri yapmalarıyla tamamlanır. Üyeler arasında Amerika, Çin, Hindistan, Rusya ve Brezilya gibi büyük ekonomiler yer almaktadır. Ayrıca birçok küçük ve gelişmekte olan ülke de WTO üyesidir. 2016 yılında Afganistan ve Liberya'nın da üye olmasıyla Dünya Ticaret Örgütünün üye sayısı 164'e ulaşmıştır.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Görevleri Nelerdir?

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) başlıca görevleri şunlardır:

  • Ticaret anlaşmazlıklarının çözümü
  • Ticaret müzakerelerinin yürütülmesi
  • Ticaret politikalarının gözden geçirilmesi
  • Teknik destek sağlanması

Ticaret anlaşmazlıklarının çözümü, Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) en önemli görevlerinden biridir ve üyeler arasındaki ticaret anlaşmazlıklarının çözümü için bir mekanizma sunar. Ticaret müzakereleri, üyeler arasında ticaretin serbestleştirilmesi amacıyla yürütülür ve bu müzakereler sonucunda yeni ticaret anlaşmaları yapılır. Ticaret politikalarının gözden geçirilmesi; üye ülkelerin ticaret politikalarının düzenli olarak incelenmesi ve raporlanması yoluyla gerçekleştirilir.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Yapısı Nasıldır?

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) yapısı, Genel Konsey, Bakanlar Konferansı, Anlaşmazlıkların Çözümü Organı ve çeşitli komitelerden oluşur. Genel Konsey, tüm üyelerin temsilcilerinden oluşur ve WTO'nun günlük işlerini yürütür. Bakanlar Konferansı, en yüksek karar alma organıdır ve genellikle iki yılda bir toplanır. Anlaşmazlıkların Çözümü Organı, ticaret anlaşmazlıklarını çözmek için kurulan bir organdır. Komiteler ise farklı ticaret alanlarında uzmanlaşmış olup, ticaretin çeşitli yönlerini denetler ve önerilerde bulunur.

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Hangi Alanlarda Faaliyet Gösterir?

Dünya Ticaret Örgütü (WTO), çeşitli ticaret alanlarında faaliyet gösterir. Bunlar arasında tarım, hizmet ticareti, fikri mülkiyet hakları ve sanayi ürünleri bulunmaktadır. Tarım alanında, WTO tarım ürünlerine uygulanan sübvansiyonlar ve tarifeler üzerinde çalışır. Hizmet ticareti alanında, WTO hizmet sektöründe ticaretin serbestleştirilmesi için kurallar koyar. Fikri mülkiyet hakları alanında, WTO ticarette fikri mülkiyet haklarının korunması için anlaşmalar yapar. Sanayi ürünleri alanında ise WTO, sanayi ürünlerinde tarifelerin düşürülmesini hedefler.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Önemi Nedir?

Dünya Ticaret Örgütü, küresel ticaretin düzenlenmesinde ve serbest ticaretin teşvik edilmesinde kritik bir rol oynar. WTO'nun çalışmaları, ticaretin önündeki engelleri kaldırarak dünya ekonomisinin büyümesine katkıda bulunmaktadır. WTO'nun anlaşmazlık çözüm mekanizması, ticaret anlaşmazlıklarının barışçıl yollarla çözülmesini sağlayarak küresel ticaret hacminde önemli artışlara yol açmıştır.

Dünya Ticaret Örgütünün (WTO) Eleştirileri Nelerdir?

WTO da diğer kurumlar gibi çeşitli eleştirilere maruz kalmaktadır. Başlıca eleştiriler arasında, gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarının yeterince korunmaması, çevre ve işçi haklarının göz ardı edilmesi ve karar alma süreçlerinin şeffaf ve demokratik olmaması yer almaktadır. WTO'nun politikalarının genellikle gelişmiş ülkelerin lehine sayıldığı ve gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarını yeterince korumadığı düşünülmektedir. Bunların yanı sıra çevre örgütleri ve işçi sendikaları, WTO'nun serbest ticareti teşvik ederken çevre ve işçi haklarını göz ardı ettiğini savunmaktadır.

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ile İlgili Önemli Kişiler Kimlerdir?

Dünya Ticaret Örgütü ile ilgili önemli kişiler arasında WTO'nun ilk Genel Direktörü Peter Sutherland, 2005-2013 yılları arasında görev yapan Pascal Lamy ve 2021 yılından itibaren görev yapan ilk kadın ve Afrikalı Genel Direktör Ngozi Okonjo-Iweala bulunmaktadır. Bu isimler, WTO'nun gelişiminde ve politikalarının şekillenmesinde önemli rol oynamışlardır.

İlgili İçerikler

13 Eylül 2024 tarihinde yayınlandı.
Son Güncelleme: 13 Eylül 2024
Ezgi Koca
Ezgi Koca
Baş Editör
Yazar Hakkında
Ezgi Koca, 21 Ağustos 1989 İstanbul doğumludur. 2012 yılında Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olduktan sonra çeşitli ajanslarda içerik editörlüğü ve dijital proje yöneticiliği yaptı. Encazip baş editörü olarak 2021'den bu yana görev yapıyor.
Detaylı Bilgi