Kredi arzı daralması (Credit Crunch), sermaye elde etmenin zor hale geldiği ve likiditenin azaldığı ekonomik bir durumdur. Credit Crunch, aktif değer düşüşlerinin ve büyük zararların yaşanması durumunda, bankalar ve finansal kurumlar tarafından verilen kredilerin maliyetinin artması nedeniyle kredi kullanılamaması veya kullandırılamamasıdır. Bankalar, borçluların borcunu ödeyememesi riskini yüksek gördüklerinde borç konusunda daha temkinli davranır. Credit Crunch olarak da bilinen kredi arzı daralması durumlarında, yatırımcılar kredi bulmakta zorlanır ve finansal kuruluşların kredi verme olanakları daha zor bir hal alır.
Kredi Arz Daralması Neden Olur?
Kredi arzı daralması piyasa içerisindeki tıkanıklıklardan kaynaklanabileceği gibi ekonomik politikalar sonucunda da meydana gelebilir. Faiz oranlarındaki orantısız hareketler kredi arzı daralmasına yol açabilir. Piyasa içerisinde çok sayıda yatırımcının uzun süre kredi ödemelerini yapamaması ve piyasadaki likidite sıkıntısının artması gibi durumlar, kredi arz daralmasının başlıca sebepleri arasındadır.
Nakit sıkışıklığının artması çok sayıda kişinin kredi talebinde bulunmasına ve arz edilen kredi miktarlarının yetersiz kalmasına yol açar. Bankalar daha az müşteriye kredi verebildikleri için borçlanan kişilerden daha fazla gelir elde etmek ister ve faiz oranlarını artırır. Ayrıca bu tür zamanlarda kredi geri ödemelerinde meydana gelen aksaklıklar, finansal kuruluşların kredi verirken çok daha seçici davranmasına sebep olur. Firmalar ve tüketiciler de kredi arzını etkiler ama esas olarak yüksek faiz oranları ve para politikaları, kredi arzı daralmasında etkilidir.
Kredi Arzı Daralmasına Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Kredi arzı daralmasına sebep olabilecek belli başlı sebepler vardır. Yatırımcıların borçlarını ödeyememeleri, arz edilen kredi miktarlarının az kalması gibi sebepler kredi arzı daralmasına sebep olur. Kredi arzı daralmasına neden olan ana faktörler aşağıdaki gibidir.
- Para politikasındaki değişiklikler
- Piyasadaki likidite sıkışıklığı
- Çok sayıda kredi sahibinin uzun süre ödeme yapamaması
Kredi Arzını Etkileyen Yapısal ve Kurumsal Gelişmeler Nelerdir?
Kredi arzını etkileyen yapısal ve kurumsal gelişmelerin başında bankacılık sektörü yeniden yapılandırma programı, Merkez Bankası zorunlu karşılık oranının kredi hacmine etkisi ve Merkez Bankası bağımsızlığının kredi hacmine etkisi gibi faktörler gelir.
Kredi Arzı Daralmasının Etkileri Nelerdir?
Kredi arzı daralmasının ilk etkisi piyasada nakit ihtiyacının artış göstermesidir. Piyasa içerisinde likiditenin azalması, borç ödeme ve yatırım yapma gibi konuları da sekteye uğratır. Sektörlerin hemen hepsinde likidite ile yatırım işlemi gerçekleştirilir. Kredi arzı daralmasının bir diğer etkisi de ekonomik büyümeyi durdurmasıdır. Kredi arzına bağlı olarak ülke içerisindeki şirketlerin de yatırım yapma ihtimali azalır. Kredi alamamak ya da nakit beklentisinin az olması yatırımcının işini zorlaştıracağı gibi piyasaya güvenini de kırar. Önünü göremeyen yatırımcılar, istediği gibi yatırım yapamadığından ekonomik gelişmeler aksamış olur.
Kredi Arzını Etkileyen Faktörlere Yönelik Literatür Taraması Nedir?
Literatür taraması, bir konu veya kavram hakkında daha önce yazılmış makaleler ve yapılmış araştırmaların etraflıca taranarak konu hakkında genel ve detaylı bir bilgi birikimi ortaya konulmasını amaçlar. Kredi arzını etkileyen faktörlere yönelik literatür taraması sonucunda, kredi hacmini etkileyen faktörler konusunda kesin bir fikir birliği olmadığını gösterir. Uygulamalı araştırmalar ise zorunlu karşılık oranları, hükümetin uyguladığı ekonomik politikalar, ekonomideki bozulma ve faizlerin yükselmesi gibi faktörlerin, kredi arzı daralmasını pozitif yönde etkilediğini ortaya koyar.
Kredi Arzı Daralması Nasıl Takip Edilmelidir?
Kredi arzı daralması, sermaye elde etmenin zor hale geldiği ve likiditenin azaldığı ekonomik bir durumdur. Kredi arzı daralması, istikrarlı bir ekonomik politika sonucunda düzeltilebilir. Optimum faiz oranları ve yatırımcı güveninin yükseltildiği piyasalar kredi arzı daralmasını yok eder. Bankalar borç veren taraf oldukları için riskli onlar almış olur yani bankalarda belirli sebeplerden ötürü kredi arzı daralması yaşanabilir.
Kredi arzının azalması, kredi talep işlemlerini de kesintiye uğratır. Merkez Bankasının para politikaları ise kredi arzı daralmasını doğrudan etkileyen faktörlerden biridir. Ülke içerisindeki ekonomi otoriteleri, para mekanizmasını doğru yönlendirdiği takdirde kredi arzı daralmasını engelleyebilir.
Kredi Arz Daralmasının Bireyler Üzerindeki Etkisi Ne Olur?
Kredi arzı daralmasının bireyler üzerinde doğrudan bir etkisi olmasa da dolaylı yoldan ciddi etkileri vardır. Kredi arzı daralması, ülkenin ekonomik büyümesini durdurabilen bir durumdur. Bu da orta ve uzun vadede bireylerin ekonomik refahının düşüş göstermesine yol açar. Kredi arzı daralmasına bağlı olarak piyasadaki nakit sıkışıklığı bazı işletmelerin iflasına yol açabilir. İşletmelerin iflası beraberinde istihdam sorunlarını da getirerek bireyler üzerinde olumsuz etkiler gösterebilir. Kredi arzının daralmasının etkileri maddeler halinde sıralanmıştır.
- Kredi alamayan ve nakit ihtiyaçlarını karşılayamayan firmalar, gelişme ve büyüme anlamında zorluk çekerler doğal olarak bu durum işlerin kötüleşmesine ve işsizliğe sebep olabilir.
- Kredi arzı azaldığı için bankalar tarafından daha az müşteriye kredi verilir ve bankalar borçlanan kişilerden daha fazla gelir etmek ister. Bu sebeple borçlanan kişilere daha yüksek faizler uygulanır.
- Kredi arzının daralması durumunda işletmeler, kredi ihtiyacını karşılayamadığı için işçi almak ya da yatırımda bulunmak konusunda kararlı davranmayabilirler. İşe alım için bekleyenler ise zor duruma düşürebilir.
