Altın fonu, fon içeriğinin en az %80’inin altına ya da altına dayalı sermaye piyasası araçlarına dayandığı fon türüdür. Altın fonu ile yabancı para piyasası (banka bonoları, ticari kağıtlar vb.) ve sermaye piyasası araçlarına da (hisse senedi, bono, tahvil, vadeli işlemler vb.) yatırım yapılabilir.
Altın Fonu Nasıl İşler?
Altın fonları devamlı olarak altına ve altına dayalı olan finansal ürünlere yatırım yapar. Altının ya da altına dayalı finansal ürünlerin piyasa şartlarında meydana gelecek bir değişiklik, fonda paralel bir etki yaratır. Altın ve türevlerinin yanı sıra Amerikan doları ya da Türk lirası kurlarındaki dalgalanmalardan da etkilenir. Döviz kurunda meydana gelecek bir değişiklik de yine fonda paralel bir etki yaratır.
Altın Fonu Nasıl ve Nereden Alınır?
Altın fonu, fiziki bir alım gerektirmediği için oldukça zahmetsizdir. Yatırımcılar, online platformlar üzerinden altın fonu alabilir. Altın fonu satın alınabilecek kanallar aşağıdaki gibidir:
- Dijital bankacılık kanalları
- Finans kurumları
- Aracı kurumlar
- TEFAS (Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu)
Bu platformlar üzerinden altın fonu almak için bir yatırımcı hesabı açmak gerekir. Bankalar aracılığıyla işlem yapmak için ise banka müşterisi olma zorunluluğu bulunmaktadır.
Altın Fonlarının Avantajları Nelerdir?
Altın fonları, yatırımcıların varlıklarını kolay bir şekilde yönetmek ve birikimlerinden kazanç elde etmek amacıyla tercih ettikleri fonlardır. Altın fonlarının avantajları şunlardır:
- Yatırımcılar, altın ve altına dayalı yatırım araçlarını kolay bir şekilde yönetebilir.
- Yatırımlarını anlık olarak altına dönüştürme imkanı olmayanlar ya da zamanı bulunmayanlar, altın fonlarıyla potansiyeli yüksek bir yatırım gerçekleştirebilir.
- Altın fonu, getirisi yüksek olmasına karşılık düşük risklidir.
- Yatırımcılar, kıymetli maden yatırım fonlarını altın fonu ile çeşitlendirebilir. Fon çeşitliliğinin yüksek olması, risk dağılımı sağlamaktadır.
- Enflasyona karşı parasının değerini korumak isteyenler altın fonunu tercih edebilir.
- Altın, yüksek dalgalanmalarla karşı karşıya kalmadığından güvenli bir yatırım aracı olarak kabul edilir.
- Fiziki altın alımında altının saflığına yönelik meydana gelen endişeler, altın fonu ile ortadan kalkar.
- Satın alınan platform üzerinden nakde çevrilebilir. (Örneğin altın fonu TEFAS üzerinden satın alınıp satılabilir.)
- Günlük tek fiyat açıklanır. Fiyat dalgalanmalarının düşük olması, olası riskleri de ortadan kaldırır.
Altın Fonu Riskli mi?
Altın fonu, kısa vadede belirli riskler içeriyor olmasına karşılık uzun vadede neredeyse risksizdir. Yatırım vadesinin uzaması, altın fonunun içerdiği riski de azaltır. Altın fonu riskleri aşağıdaki gibi ele alınabilir.
- Altın fonları global piyasalardan etkilenir. Uluslararası çapta meydana gelecek ekonomik ya da politik uyuşmazlıklar, altın fiyatları üzerinde etkili olduğu gibi altın fonu üzerinde de etkilidir.
- Doğal afetler de altın fonu üzerinde etkilidir. Etki alanı büyük olan afetler, ekonomik kriz ya da çöküntüyü beraberinde getirir. Altın fonu fiyatları ise ekonomik gelişmelerden etkilenir.
- Döviz kuru dalgalanmaları, altın fonunu doğrudan etkiler. Döviz kurunun hareket yönüne bağlı olarak altın fonu değeri artabilir ya da azalabilir.
Altın Fonu Hangi Yatırımcılar İçin Uygundur?
Altın fonları, birikimlerini fiziki altından ziyade online platformlarda değerlendirmek isteyen yatırımcılar için uygundur. Fon portföyünü genişletmek ve riskini azaltırken karını artırmak isteyen yatırımcılar da altın fonlarını tercih edebilir. Faize dayalı bir yatırım olmaması sebebiyle İslami bankacılık esasında yatırım yapmak isteyenler de altın katılım fonu yatırımı yapabilir.
Altın Yatırım Fonlarının Vergi Avantajları Nelerdir?
1 Mayıs 2024 tarihli 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67'nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkında 8434 sayılı Karar neticesinde stopaj oranlarında değişikliğe gidilmiştir. 8434 sayılı karar neticesinde yatırım fonu vergi kesintisi detayları aşağıdaki gibidir.
- 01.05.2024-31.07.2024 (bu tarih de dahil) tarihleri arasında iktisap edilen (elde edilen) yatırım fonlarının gelir ve kazançlarına %7,5 oranında stopaj uygulanacaktır. (Değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında "döviz" ifadesi geçen yatırım fonları hariç tutulmuştur.)
- 23.12.2020-30.04.2024 tarihleri arasında iktisap edilenlere önceki oranın (%0) uygulanmaya devam etmesine karar verilmiştir.
Altın Fonu mu Altın mı?
Altın yatırımı, altının doğrudan temin edilip elde tutulması ile yapılır. Altın fonu yatırımı ise en az %80’i altın ya da altına dayalı yatırım araçlarından oluşan fonlara yatırım yapılmasını sağlar. İki yatırım türünün de kendine has avantajlarının ve dezavantajlarının bulunması “Altın fonu mu altın mı?” sorusunun ortaya çıkmasına sebep olur. “Fiziki altın mı altın fonu mu?” sorusu aşağıdaki gibi cevaplanabilir:
| Altın Fonu Yatırımı | Altın Yatırımı |
|---|---|
| Altın fonunun muhafaza etme, taşıma gibi riskleri bulunmaz. | Fiziki altın satın alınması halinde bulundurma ve taşıma riskleri ortaya çıkar. Altının fiziki olarak saklanması, kasa satın alımı gibi ek maliyet kalemlerine sebep olur. |
| Altın fonu yatırımında alış-satış fiyatı arasında fark bulunmaz. Altın fonunda makas yoktur. | Fiziki altın alımında alım-satım fiyatı arasında bir makas bulunur. Makas, %3-5 aralığında değişiklik gösterebilir. Bu fark, yatırımcının aleyhine bir sonuç doğurur. |
| Altın fonlarında yatırım miktarı serbestçe belirlenebilir. | Altın satın alımında belirli bir alt sınır bulunur. Bireyler, en küçük altın olarak gram altın alabilir. |
| Fon gelir ve kazançlarının %7,5 oranında stopaj kesintisine uğraması dezavantaj olarak kabul edilir. (23.12.2020-30.04.2024 tarihleri arasında iktisap edilenlere %0 oranında stopaj uygulanır.) | Altın satın alımı için herhangi bir ek ücret ödenmez. |
| Altın fonu yatırımlarında valör bulunur. Fon satışının gerçekleşmesinin ardından paranın/kazancın hesaba yatırılması en erken 1 iş günü sonra olur. Süre, yatırım yapılan platforma göre değişiklik gösterebilir. | Altının fiziki olarak satılması durumunda para doğrudan yatırımcının eline geçer. |
Altın Fonunda Makas Var mı?
Altın fonunda makas bulunmaz. Yatırımcıların yatırım yapabilmesi için günlük tek bir fiyat açıklanır. Yatırımcılar, açıklanan fiyat üzerinden alım-satımlarını gerçekleştirebilir.
Altın Fonu Ne Kadar Yatırım Gerektirir?
Altın fonu fiyatları ve altın fonu yatırım tutarları günlük olarak değişiklik gösterir. Altın fonu fiyatı, günlük olarak belirlenirken Borsa İstanbul (BİST) Kıymetli Madenler Piyasasında geçen ons altın işlemlerinin USD bazlı ağırlıklı ortalaması ve TCMB (Türkiye cumhuriyet Merkez Bankası) tarafından günlük olarak açıklanan USD/TRY döviz alış kuru dikkate alınır.
