Volatilite fiyatsal ve tarihsel olarak ikiye ayrılır. Fiyatsal volatilite, endeks fiyat üzerindeki dalgalanmayı ifade ederken tarihsel volatilite belirli bir dönem boyunca yaşanan dalgalanmayı gösterir. Yatırım ürünü, kısa bir zaman dilimi içerisinde büyük değişimler yaşıyorsa volatilite değeri yüksektir. Yatırım ürünün piyasa değerinde büyük değişimler yaşanmıyor ve dar bir dalgada seyrediyorsa yatırım ürünü düşük volatiliteye sahiptir. Volatilite direkt risk olarak adlandırılamaz ancak riskin büyüklüğünü ifade etmek için kullanılır. Volatilite matematiksel bir göstergedir ancak bu göstergenin yorumunun yapılması daha özneldir.
Volatilite Nasıl Hesaplanır?
Volatilite hesaplama için izlenen adımlar aşağıdadır.
- Yatırım ürünün geçmişteki tüm fiyatları toplanır.
- Yatırım ürünün geçmiş fiyatlarının ortalaması alınır.
- Ortalama fiyattan geçmişteki tüm fiyatlar çıkarılır.
- Çıkan her bir sonucun karesi alınır.
- Kareleri alınan sonuçlar toplanır ve sonuç, sayı adedine bölünür.
- Bölüm sonucunun karekökü alınır ve volatilite ortaya çıkmış olur.
Volatilite Endeksi Nasıl Ölçülür?
Volatilite endeksi ölçülürken belirli adımlar uygulanır. Herhangi bir finansal enstrümanın belirli bir zaman skalası içerisinde değişen fiyat bilgilerinin standart sapması hesaplanarak volatilite endeksine ulaşılabilir. Volatilite endeksi ile Vix endeksi arasındaki fark, volatilite endeksinin hali hazırda elde bulunan ve kesinleşmiş olan geçmiş veriler kullanılarak hesaplanırken Vix endeksinin geleceğe yönelik tahmin niteliğinde hesaplanmasıdır.
Yüksek Volatilite Hangi Durumlarda Etkili Olur?
Yüksek volatilite, yatırım ürünü fiyatının daha büyük aralıklarla oynama sağlaması anlamına gelir. Yatırım aracının fiyat değeri yükseldikçe paralel olarak risk de artar çünkü fiyat negatif veya pozitif yönde dalgalanabilir. Yüksek volatilite, yatırımcı için karar verme aşamasında kullanabileceği bir göstergedir.
Volatilitenin Kaynağı Nedir?
Ulusal/küresel pek çok faktör belirsizlik yaratabilir. Volatilitenin siyasi, ekonomik ve sektörel etkenleri volatiliteyi etkiler. Sadece bir şirkete ait durumlar da belirsizliğe sebep olabilir. Volatilitenin dalgalanma derecesinin sebepleri aşağıda sıralandığı gibidir.
- Siyasi- ekonomik gündemler:Seçimler hükümet krizleri mevzuata dair kararlar, para politikaları gibi sebepler borsaları etkiler.
- Ekonomik durum:ekonominin iyi olması yatırımcıların piyasaya olan güvenini arttıracağından piyasalarda dalgalanmayı arttıracaktır.
- Kaos:Çatışmalar, doğal afetler gibi olayların verdiği zararlar ve maliyetleri sebebiyle piyasada belirsizlik yaratabilir.
- Şirket gündemleri:Her zaman Pazar genelinde değil bazen sadece bir şirketle ilgilidir. Bilançosu ilk çeyrekte güçlü olan, ürün ve yatırımları pozitif olan şirketler yatırımcıları kendine çeker bu da piyasada hareketliliğe sebep olur.
Volatilite Artarsa Ne Olur?
Volatilite artması, yatırım araçları fiyatlarının çok hızlı ve keskin bir şekilde değişimi olarak bilinen yüksek volatilitedir. Volatilitenin yükselmesi pozitif yönlü olabileceği gibi negatif yönlü de olabilir, Fiyat grafikleri aşağı yönlü de hareket edebilir. Yatırımcıların yorum yapmasını kolaylaştırır.
Volatilite Düşerse Ne Olur?
Volatilite düşmesi, yatırım araçları fiyatlarının yüksek volatiliteye kıyasla fiyatın daha yavaş hareket etmesi dolayısıyla daha az risk barındırması anlamına gelir. Düşük volatilite, az risk olarak adlandırılamaz çünkü fiyat grafikleri hem yukarı hem de aşağı yönlü hareket edebilir.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi Nedir?
Volatilite, küçük yatırımcıları zarara uğratırken büyük yatırımcılar durumu kendi avantajlarına kullanabilir. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkarılan volatilite bazlı tedbir sistemi, volatilite oranı üzerinden faydalanmayı en aza indirmeyi amaçlayan bir sistemdir. Volatilite bazlı tedbirler şunlardır.
- Açığa satış ve kredili işlem yapma yasağı getirmek
- Brüt yatırım aracı üzerinden takas yasağı
- Yatırım ürünü üzerinden emir vermeye yönelik yasaklar
- Yatırım ürünün belli bir dönem boyunca tek bir fiyat üzerinden işlem görmesi üzerine tedbir
- Yatırım uygulamalarındaki emir verme yollarına getirilen bazı kısıtlamalar
Vix Endeksi ve Volatilite Arasındaki İlişki Nasıldır?
Vix, volatilite endeksi olarak adlandırılır, piyasadaki fiyat değerlerinde meydana gelen değişiklikleri ölçmeye yarar. Chicago Borsası’nda korku endeksi olarak geçmektedir, 1993 yılında ortaya çıkmıştır. Korku endeksi olmasının sebebi ise ekonomik krizlerde ve savaşlarda endek değerinin yükselmesidir. Vix endeksi piyasadaki fiyat hareketliliğini gösterir, volatilite yüksekse vix endeksinin değeri artar. Volatilite düşükse aynı şekilde vix endeksi de düşer ve değer kaybeder, vix endeksi bu şekilde yorumlanır.
Hisse Senedinde Volatilite Nedir?
Hisse senetleri, anlık olarak değişmeye uğrar ve bu yüzden riskli yatırım aracı grubunda yer alır. Hisse senedinde volatilite, hisseler üzerindeki dalgalanmayı ifade eder, negatif veya pozitif yönlü olabilir. Hisse senetleri üzerinden risk yorumu yapılabilir ancak volatilite risk anlamına gelmez.
İlgili İçerikler
