Büyük Piyasa Endeksi Nedir?

Büyük Piyasa Endeksi (Major Market Index, MMI), belirli bir ülkenin veya piyasanın en büyük ve en önemli şirketlerinin hisse senetlerinin performansını ölçen bir finansal göstergedir. Bu endeks, genellikle geniş bir sektör yelpazesinde faaliyet gösteren büyük şirketleri içerir ve piyasanın genel sağlığını ve eğilimlerini değerlendirmek için kullanılır. MMI, yatırımcılar ve analistler için önemli bir araçtır.
Büyük Piyasa Endeksi Nedir?

Büyük Piyasa Endeksi Nasıl Kurulmuştur?

Büyük Piyasa Endeksinin tarihçesi, hisse senedi piyasası ile yakından ilişkilidir. İlk hisse senetleri borsaları 17. yy başlarında Amsterdam'da kurulmuştur. 19. yy sonlarına doğru, Amerika'da Charles Dow ve Edward Jones tarafından ilk büyük piyasa endeksi olan Dow Jones Industrial Average (DJIA) kurularak modern endekslerin temelleri atılmıştır. Bu endeks başlangıçta sadece 12 sanayi şirketinden oluşuyorken zamanla endeksler daha karmaşık ve kapsayıcı hale gelmiş ve DJIA'nın başarısının ardından dünya genelinde benzer endeksler oluşturulmuştur. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte hesaplama yöntemleri de gelişmiştir.

Büyük Piyasa Endeksi Hangi Şirketleri İçerir?

Büyük Piyasa Endeksi, genellikle piyasa değeri en yüksek olan şirketleri içerir. Bu şirketler, kendi sektörlerinde lider konumda olup ekonomik faaliyetlerin büyük bir kısmını temsil etmektedir. Örnek olarak, Amerika'da S&P 500 endeksi, Türkiye'de Borsa İstanbul (BIST) 100 endeksi verilebilir. Bu endeksler büyük ve likit şirketlerin performansını yansıtır. Büyük piyasa endeksine örnek şirketler aşağıda listelenmiştir:

  • Apple Inc. (Amerika)
  • Microsoft Corp. (Amerika)
  • Amazon.com Inc. (Amerika)
  • Koç Holding (Türkiye)
  • Sabancı Holding (Türkiye)

Büyük Piyasa Endeksi Neden Önemlidir?

Büyük Piyasa Endeksi yatırımcılar için aşağıdaki nedenlerden dolayı büyük önem taşımaktadır:

  • Piyasa Sağlığını Ölçme: Büyük Piyasa Endeksi, genel piyasa trendlerini ve ekonominin genel durumunu yansıtmaktadır. Endeksler, ekonomik büyüme ve durgunluk dönemlerinin izlenmesinde kullanılır.
  • Portföy Performansı: Yatırımcılar, portföy performanslarını endekse göre karşılaştırarak değerlendirebilir. Bu karşılaştırmalar yatırımcıların stratejilerini belirlemelerine yardımcı olur.
  • Yatırım Kararları: Analistler ve yatırımcılar, endeks performansını analiz ederek yatırım kararlarını şekillendirir. Endeks verileri yatırım stratejilerinin temelini oluşturur.

Büyük Piyasa Endeksinin Kurucuları Kimlerdir?

Büyük Piyasa Endeksinin en çok bilinen kurucuları arasında Charles Dow ve Edward Jones yer alır. Charles Dow, endeksin oluşturulmasında ve yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Türkiye'de ise Borsa İstanbul (BIST), Büyük Piyasa Endeksinin oluşturulmasında ve yönetilmesinde önemli bir kuruluştur.

Büyük Piyasa Endeksi'nin Tarihsel Gelişimi Nasıl Olmuştur?

Büyük Piyasa Endeksi'nin tarihsel gelişimi, ekonomik ve teknolojik değişimlerle yakından ilişkilidir. 20.yy başlarında, endeksler temel olarak sanayi şirketlerini içerirken günümüzde teknoloji, sağlık, finans gibi çeşitli sektörlerden şirketleri de kapsamaktadır. Bu gelişim sayesinde endeksler daha geniş bir piyasa temsilcisi haline gelmiştir.

Büyük Piyasa Endeksi Dünyada Nasıl Kullanılmaktadır?

Dünyada birçok ülke, kendi büyük piyasa endekslerini kullanmaktadır. Amerika'da S&P 500, İngiltere'de FTSE 100, Almanya'da DAX 30 bu endekslere örnektir ve bu endeksler, küresel yatırımcılar tarafından yakından takip edilir, uluslararası piyasalarda önemli rol oynar.

Büyük Piyasa Endeksi Türkiye'de Nasıl Kullanılmaktadır?

Türkiye'de, Büyük Piyasa Endeksi olarak Borsa İstanbul (BIST) 100 endeksi kullanılmaktadır. BIST tarafından yapılan açıklamalara göre BIST 100, Türkiye'nin en büyük ve en likit şirketlerinin performansını yansıtır; Türkiye ekonomisinin genel sağlığı hakkında önemli bilgiler sağlar ve yatırımcılar tarafından yaygın olarak takip edilir.

Büyük Piyasa Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Büyük Piyasa Endeksinin hesaplanması, endekse dahil olan her şirketin piyasa değerinin toplamının belirli bir bölme faktörü ile bölünmesi ile gerçekleştirilir. Bu hesaplama yöntemi endeksin zaman içindeki değişimlerini daha doğru bir şekilde yansıtmayı amaçlar. Büyük piyasa endeks değeri hesaplaması formülü aşağıda verilmiştir:

Endeks Deg˘eri=(S¸irket Piyasa Deg˘eri)Bo¨lme Fakto¨ru¨

Büyük Piyasa Endeksi ile İlgilenen Kişiler Kimlerdir?

Büyük Piyasa Endeksi ile ilgilenen kişiler arasında finansal analistler, portföy yöneticileri, yatırımcılar ve akademisyenler bulunmaktadır, bu kişiler endeks verilerini kullanarak piyasa analizleri yapar, yatırım stratejileri geliştirir ve ekonomik trendleri takip eder. Büyük Piyasa Endeksi ile ilgililenen başlıca isimler şunlardır:

  • Benjamin Graham: Değer yatırımı konusunda öncü olan ve piyasa analizlerinde endekslerin önemini vurgulayan ünlü yatırımcı ve akademisyendir. 
  • Warren Buffett: Değer yatırımı stratejileri ile tanınan ve endeks performanslarını yakından takip eden yatırımcıdır.
  • Michael Bloomberg: Bloomberg LP'nin kurucusu, finansal veri analizi ve endeks takibi konusunda önemli bir figürdür.

İlgili İçerikler

13 Eylül 2024 tarihinde yayınlandı.
Son Güncelleme: 13 Eylül 2024
Çağada Kırım
Çağada Kırım
Tasarruf Uzmanı / Ekonomist
Yazar Hakkında
Çağada Eroğlu Kırım (d.1987, Bursa) yatırımcı, iş insanı ve seri girişimcidir. Lisans eğitimini Koç Üniversitesi İşletme Bölümü ile tamamlayan Çağada Kırım, Londra City Üniversitesi'nde enerji piyasaları üzerine yüksek lisans yapmıştır. Kırım, yüksek lisans eğitiminin devam ettiği süreçte bir dönem Amerika Birleşik Devletleri’nin California eyaletinin Los Angeles kentinde bulunan UCLA’da (University of California, Los Angeles) da eğitim almıştır. Çağada Kırım, 2013 yılında kurduğu encazip.com ile Türkiye’deki elektrik piyasalarının serbestleşmesi ve tüketici lehine gelişmesi konusunda önemli çalışmalar yürütmüştür. Kırım özellikle enerji ekonomisi ve finansal piyasalarda yaptığı başarılı öngörülerle ün salmış ve bu konularda bir referans noktası haline gelmiştir.
Detaylı Bilgi