Piyasa likiditesi, gerçek veya tüzel bir kişinin elinde bulunan varlığı, fiyatında bariz bir değer kaybı olmaksızın hızlıca nakde çevirebilme veya herhangi bir varlığı hızlı bir şekilde satın alabilme kabiliyetini ifade eder. Piyasa likiditesi aynı zamanda söz konusu varlıkların alınıp satıldığı piyasanın genel durumu ve şartlarını da ifade eder. Bir pazarın piyasa likiditesi arttıkça, o pazar içerisinde istenilen fiyatlardan varlık alım-satımı yapabilmek daha hızlı ve mümkün hale gelir. Varlıkların alım ve satımlarında çeşitli kısıtların bulunduğu ve alım satım işlemlerinin daha zor gerçekleştiği piyasaların ise piyasa likiditesi düşüktür.
Piyasada Likit Olmak Ne Demek?
Likit piyasa ifadesi, söz konusu piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı olduğunu bu sayede de alım ve satım işlemlerinin hızlıca gerçekleşebileceğini ifade eder. Piyasa içerisinde likit olan birisi, elindeki bir varlığı, piyasada hızlıca nakde çeviren veya elindeki nakitle piyasadan kolayca mal toplayabilen kişidir. Örneğin elinde yüklü miktarda hisse senedi olan birisi bu hisse senetlerini borsada hızlı bir şekilde kendisine uygun bir fiyattan nakde çevirebiliyorsa bu kişinin piyasada likit olduğu söylenebilir.
Piyasa Likiditesi Neden Önemlidir?
Piyasa likiditesi, piyasadaki alıcı ve satıcıların çok daha kolay işlem yapabilmesi ve piyasa içerisine daha fazla yatırımcı çekilebilmesi için büyük önem taşır. Bir piyasa ne kadar likit olursa piyasaya katılma niyetinde olan kişi sayısı da o kadar artar. Bunun sebebi likiditesi yüksek olan piyasalarda insanların varlıklarını kolaylıkla nakde çevirebilmesi ve istedikleri zaman yeniden varlık edinebilmesidir. Piyasa likiditesi düşük olan piyasalarda ise varlık satmak veya almak daha uzun vade gerektirdiğinden yatırımcılar bu tip piyasalara daha planlı ve temkinli bir şekilde girer.
Piyasa Likiditesi Oranı Nedir?
Piyasa likiditesi oranı, ödeme gücünün hesaplanmasında kullanılır. Üç tür piyasa likidite oranı bulunur. Bunlar; cari oran, asit test oranı ve nakit oranıdır.
Piyasa Likiditesi Oranı Nasıl Hesaplanır?
Piyasa likidite oranı hesaplanırken her oran türü için farklı yöntem kullanılır. Cari likidite oranı hesaplanırken, dönen varlıklar kısa vadeli borçlara bölünür. Çıkan sonucun 1’den büyük olması likidite sıkıntısı olmadığını ifade eder. Asit test oranı hesaplanırken dönen varlıklar içerisindeki nakde çevrilmesi zor olan ürünler çıkartılarak kalan varlıklar cari borçlara bölünür. Nakit oranı hesaplanırken ise yalnızca en yüksek likiditeye sahip varlıklar hesaba katılır. Alacakların tahsilinin sağlanamaması halinde firmanın borçlarını ödeme gücüne bakılır. En yüksek likiditeye sahip varlıklar cari borçlara bölünerek nakit oranı hesaplanabilir.
Piyasa Likiditesi Riski Nedir?
Piyasa likiditesi riski, bir kişi veya firmanın finansal sorumluluklarını yerine getirmek için gerekli likiditeye sahip olmaması riskidir. Bu risk, piyasadaki olumsuz şartlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Piyasa likidite riski arttıkça üretim ve lojistik döngüleri olumsuz etkilenebilir. Piyasa likiditesi riskinin yüksek olması yatırımı ve güven ortamını da zedeler.
Piyasa Likiditesi Riski Nasıl Ölçülür?
Piyasa likiditesi riskinin ölçülmesinde piyasa likidite oranı kullanılır. Piyasa likidite oranı; nakit oran, cari oran ve asit test oranı olmak üzere üç farklı şekilde hesaplanır. Yapılan hesaplamaya göre sonuç 1’den büyükse piyasa likiditesi riski yoktur. Sonuç 1’den küçükse piyasa likiditesi riski olduğu söylenebilir. Tüm oranların 1’den düşük olması ciddi bir piyasa likiditesi riskine işarettir.
Piyasa Likiditesi Tuzağı Nedir?
Piyasa likiditesi tuzağı, para arzının piyasadaki likidite problemine çözüm olamayacağı durumu ifade eder. Piyasa likiditesi tuzağı durumlarında piyasaya sürülen para atıl bir şekilde elde tutulur ve piyasayı canlandırmaya yetmez. Bu tip dönemlerde piyasa içerisinde tasarruf eğilimi artar. Piyasa likiditesi tuzağı özellikle durgunluk dönemlerinde ve sonrasında ortaya çıkar. Piyasa likiditesi tuzağında piyasadaki toplam para artsa da harcama miktarı aynı kalır ve para artışı hissedilmez.
Piyasa Likiditesi Tuzağından Nasıl Çıkılır?
Piyasa likiditesi tuzağından çıkmak için enflasyon hedefine ulaşmak gerekir. Enflasyon hedefinin gerçekleşmesi için kısa vadeli faiz oranları artırılmalıdır. Parasal genişleme politikası uygulamak da piyasa likidite tuzağından çıkmak için kullanılan yöntemlerden biridir. Enflasyon hedefine ulaşılmasıyla birlikte piyasa likiditesi tuzağından çıkılmış olur.
