IMF, dünya ülkelerini finanse etmek amacıyla kurulmuş ve günümüzde 189 ülkenin üye olduğu büyük bir organizasyondur. IMF’nin temel amaçları arasında para ihtiyacı olan ülkelere para sağlamak, dünya genelindeki yoksulluğu azaltmak, istihdamı ve ekonomik büyümeyi teşvik etmektir. IMF ayrıca ihtiyaç duyan ülkelerin ödeme planlarını düzenlemede ve finansal teknik destek sağlamada da etkili rol oynar.
IMF Ne Zaman Kurulmuştur?
IMF, 1944 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin New Hampshire eyaletinde kurulmuştur. Günümüzde ise merkezi ABD’nin başkenti olan Washington DC’de bulunmaktadır. İlk başkanı Camille Gutt’tur. 2019 yılından bu yana Kristalina Georgieva başkanlık etmektedir. IMF’nin ilk ortaya çıkışı 1944’te Bretton Woods konferansında olmuştur. İlk zamanlardaki temel amacı ise 2. Dünya Savaşı sonrasında harabeye dönmüş olan Avrupa'yı yeniden yapılandırmaktı.
Bretton woods kasabasında düzenlenen Birleşmiş Milletler Cemiyetinin para finans konferansına 44 üye ülke katılmıştır. Kur istikrarının sağlanması, döviz kurlarının izlenmesi ve rezerv para birimi oluşturulmasına karar verilmiştir. IMF, Aralık 1945 tarihinde 29 üye ülkenin imzalanmasıyla kurulmuştur.
IMF Ne İşe Yarar?
IMF, maddi yönden zor duruma düşen ülkelerin borç almasına yarayan bir kuruluş olarak faaliyet göstermektedir. Para fazlası olan ülkeler, IMF’ye borç verebilir. IMF bünyesinde biriken bütçe, IMF’den para talep eden ülkelere aktarılmak üzere kullanılır. Parasal yönden zor duruma düşen ülkeler para talebiyle IMF’ye başvurabilir ve IMF’den borç alabilir. Alınan borç, belirli bir ödeme plana planı çerçevesinde geri ödenir. IMF, borç verdiği ülkelerin para politikalarının belirlenmesinde de denetleyici ve tavsiye verici role sahiptir.
IMF Nasıl Çalışır?
Parasal açıdan zor duruma düşmüş olan ülkeler finansal destek amacıyla IMF’ye başvurur. Bunun üzerine IMF, ilgili ülkenin genel ekonomisini değerlendirir. IMF, ülkeye gerekli miktarda finansal desteği borç olarak verir. Ancak bu borçla birlikte ilgili ülkeden çeşitli ekonomik politika talepleri olabilir. IMF borç verdiği ülkelerden genellikle enflasyon karşıtı para politikaları izlemesini ve dış ticareti çeşitli riskler sebebiyle daraltmasını ister. Ülkenin ekonomik durumunun iyiye gitmesi ve borcunu IMF’ye geri ödeyerek kendini çevirebilen bir hale gelmesi IMF’nin misyonunu yerine getirdiğini işaret eder.
IMF'nin Yetkileri Nelerdir?
İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Avrupa'yı yapılandırmak amacıyla kurulmak istenen IMF, döviz kurlarının izlenmesi, kur istikrarının sağlanması ve rezerv para birimi oluşturulması gibi konularda ekonomik iş birliği için kuruldu. IMF’nin yetkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Üye ülkelere kredi vermek
- Birbirlerine borçlu ülkeler arasında arabuluculuk yapmak.
- Üye ülkelerin kur ve para politikalarını yakından takip etmek.
- Para ihtiyacı olan ülkelere finansal destek vermek.
IMF'nin Amaçları Nelerdir?
Dünyanın en büyük parasal fon örgütlerinden biri olan IMF ülkeler arası ticareti dengelemek amacıyla bazı yetkilere sahiptir. IMF’nin yetkiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Uluslararası ticaretin dengeli bir şekilde gelişmesine yardımcı olmak
- Üye devletlerin tam kapasiteli istihdama ve yüksek büyüme hızına sahip olmasına zemin hazırlamak
- Ödeme güçlüklerine çözümler üretmek
- Tek taraflı değer kayıplarını engellemek
- Çok taraflı dış ödeme sisteminin kurulmasına yardımcı olmak
IMF’nin Merkezi Nerededir?
IMF'nin merkezi, Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti olan Washington, DC'de bulunmaktadır. 1944 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin New Hampshire eyaletinde kurulmuştur daha sonra IMF’nin genel merkezi Washington, DC’ye taşınmıştır.
IMF Üyeleri Kimlerdir?
IMF, dünya çapında 189 ülkenin üyeliğinde yönetilen dev bir organizasyondur. Birleşmiş Milletlere göre dünya üzerinde 208 ülke bulunmaktadır. Bu ülkelerin 189 tanesi IMF’ye üye konumdadır. Buna göre dünya ülkelerinin %90’ı IMF üyesidir.
Türkiye IMF'e Ne Zaman Üye Oldu?
Türkiye, IMF’ye kurucu üye olarak 1947 yılında katılmıştır. Zaman içerisinde dünyayla ticari ilişkilerini artıran Türkiye, IMF’den ilk borcunu ise 1958 yılında almıştır. Türkiye’nin IMF’ye olan borcu 14 Mayıs 2013 tarihinde bitmiştir.
IMF Kota Payı Nedir?
IMF'nin finansal kaynakları ülkelerin IMF'ye kota payları ve artırımlarından sağlanır. Kotalar %25 oranında rezerv para birimlerinden, kalanı ise ülkelere ait ulusal para birimi cinsinden ödenebilir. Ülkelerin kota payları, IMF’deki oy oranlarını da belirler. Her ülke, IMF’ye koyduğu kota payı kadar söz sahibidir. Günümüzde en yüksek kota payı ve oy gücü Amerika Birleşik Devletleri’ne ait olup %16,52’dir. Türkiye’nin kota payına göre oy gücü oranı %0,95’tir.
IMF'nin Para Birimi SDR midir?
IMF’nin para birimi SDR’dir. SDR, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından geliştirilmiş bir para birimidir. IMF ile yapılan alışverişlerde SDR para birimi kullanılır. SDR para birimi, adını IMF’nin alt departmanlarından birinden alır. SDR ilk olarak 1969 yılında kullanılmaya başlanmıştır. SDR’nin açılımı Special Drawing Rights şeklinde olmakla beraber “Özel Çekme Hakları” anlamını taşır. SDR ile IMF mensubu diğer ülkelerden ilk tahsisin 3 katına kadar para takası yapabilir. 2022 Ekim ayı itibarıyla 1 SDR 1,34873 dolara eşittir.