Güncel Elektrik Şirketleri

Elektrik Şirketi Nedir?

Elektrik şirketleri, serbestleşen elektrik piyasasında elektrik enerjisinin üretiminden tüketiciye ulaştırılmasına kadar olan elektrik tedarik zincirini oluşuturan şirketlerdir. Elektrik şirketleri, lisanlarına ve görevlerine göre 5 ayrı kategoride değerlendirilebilir.

Serbest Elektrik Şirketleri: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) elektrik tedarik lisansı almış ve bu kapsamda tüketicilere elektrik tedariği sağlayabilen şirketlerdir. Serbest elektrik şirketleri sadece serbest tüketicilere elektrik tedariği sağlayabilirken, gerekli enerjiyi kendileri de üretebilir, farklı şekillerde piyasadan da elektrik alıp tüketicilere satarak ticaretini yapabilir.
Görevli Elektrik Tedarik Şirketleri: Elektrik tedarik şirketini değiştirmemiş tüketicilere son kaynak elektrik tedariği kapsamında elektrik sağlamakla görevlendirilmiş şirketler. Türkiye genelinde 21 adet görevli tedarik şirketi bulunurken her görevli tedarik şirketi kendi görev bölgesindeki son kaynak elektrik tedarikinden sorumludur. Bu şirketler hem son kaynak tedarik kapsamında görevliyken hem de serbest tüketicilere ikili anlaşmalarla elektrik satışı gerçekleştirebilir.
Elektrik Dağıtım Şirketleri: Elektrik enerjisinin şehir içinde dağıtılmasını ve iletim hattından gelen enerjinin kullanım yerlerindeki sayaçlara kadar ulaşmasını sağlayan şirketlerdir. Elektrik dağıtım şirketleri elektrik satışı yapmazlar ve EPDK'dan aldıkları elektrik dağıtım lisansı ile faaliyet gösterirler.
Elektrik İletim Şirketleri: Elektrik enerjisinin üretim yerinden şehirlere iletilmesini sağlayan hatları işleten şirkete elektrik iletim şirketi denir. Türkiye'de yalnızca bir tane elektrik iletim şirketi vardır ve bu şirketin adı Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketidir (TEİAŞ). TEİAŞ, elektrik enerjisinin yüksek gerililm hatlarından şehirlere ulaşmasını sağlayan şebekeyi işletir.
Elektrik Üretim Şirketleri: Elektrik enerjisinin üretilmesinden sorumlu şirketlerdir.

Serbest Elektrik Tedarik Şirketi Nedir?

Ülkemizde elektrik şirketleri, EPDK’dan aldıkları elektrik tedarik lisansı ile tüketicilere enerji tedariki sağlayan elektrik şirketleri olarak piyasada yerlerini alır. EPDK’dan tedarik lisansı alarak tüketicilere hizmet sunma hakkını elde eden şirketlerin sayısı 200’ün üzerindedir. Ancak piyasa koşulları ve şirketlerin yatırım tercihleri doğrultusunda lisans alan elektrik şirketleri sayısından çok daha az sayıdaki elektrik şirketleri tüketicilere hizmet sunmaktadır.

Elektrik tedarikçileri ve görevli elektrik tedarikçileri arasındaki en önemli fark ise bu şirketlerin sahip oldukları lisanslardır. Görevli elektrik tedarik şirketleri lisanslarında yukarıda belirttiğimiz son kaynak tedarik görevi varken, elektrik tedarik şirketleri ise bu şekilde bir sorumluluğu yerine getirmemektedir. Bunun haricinde tüketiciler açısından (hizmet kalitesi, fiyat vs. gibi göreceli koşulları hariç tutarsak) elektrik şirketleri arasında büyük bir fark bulunmamaktadır.

Elektrik Tedarik ve Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Ayrılması Nasıl Olmuştur?

Ülkemiz elektrik piyasasının özelleştirme süreci ile birlikte 21 ayrı elektrik dağıtım bölgesinde görevli olan elektrik şirketleri birer birer özelleştirilmiş, bu özelleştirme sürecinin son virajında ise elektrik dağıtım ve elektrik tedarik görevleri birbirinden ayrılmıştır. Kanunlara göre bu ayrımın çok kesin olarak yapılması, hatta elektrik dağıtım şirketleri ile elektrik tedarik şirketlerinin logolarının dahi birbirini andırabilecek şekilde olmaması zorunlu tutulmuştur. Burada kanun koyucu ve düzenleyicinin birincil önceliğinin, tüketicilerin herhangi bir ayrım ortaya çıkmaksızın elektrik dağıtım hizmetlerinden faydalanabilmesi olduğu düşüncesi hakimiyet kazanmıştır. Bu düşünce ile hazırlanan düzenlemelerle elektrik dağıtım şirketleri ile elektrik tedarik şirketleri birbirinden tamamen ayrılmış, elektrik tedarik görevi ise elektrik tedarikçilerine bırakılmıştır.

Görevli Elektrik Tedarik Şirketi Nedir?

Herhangi bir şekilde elektrik tedarik şirketleri arasında geçiş yapmamış tüketicilerin tamamının elektrik tedariki için, görevli elektrik tedarik şirketleri yetkilendirilmiştir. Daha önceleri perakende elektrik satış şirketleri olarak adlandırılan bu şirketler günümüzde görevli elektrik tedarik şirketleri olarak adlandırılmaktadır. Türkiye'de 21 adet görevli elektrik tedarikçisi bulunmaktadır. Elektrik dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin hissedarları aynı olsa dahi düzenlemelerle birlikte bu şirketlerin birbirinden tamamen ayrı tüzel kişilikler olması zorunluluğu getirilmiştir.

Serbest Elektrik Şirketlerine Nasıl Geçilir?

İndirimli elektrik satış şirketlerinin size elektrik temin edebilmeleri için serbest tüketici limitini aşmanız gerekiyor. 2024 yılı için bu limit yıllık 950 kWh enerji tüketimi, aylık ortalama fatura tutarı ise 246 TL olarak belirlenmiştir. Görevli ile indirimli elektrik satış şirketleri arasında üç temel farktan bahsedebiliriz. Bunlar;

Aktif Enerji Bedeli: Elektrik faturası hesaplama işlemi yapılırken bu hesaplamalara farklı bedeller dahil edilir. Fakat en büyük oran aktif enerji bedeli oranıdır. Görevli elektrik şirketleri serbest tüketici limitini aşmayan tüketicilere ulusal tarife elektrik fiyatlarından elektrik satmak zorundadırlar. Bu nedenle serbest olmayan tüketiciler bu kalemde indirime rastlamazlar. Elektrik satış şirketleri ise serbest tüketicilere ulusal tarife elektrik fiyatlarından daha ucuza elektrik temin edebilmektedir.

Sözleşme Süresi ve Taahhüt: Serbest olmayan tüketiciler ile görevli tedarikçiler süresiz satış sözleşmesi yaparlar. İndirimli elektrik kullanan serbest tüketicilerin sözleşme süresi ise 1 ile 2 yıl arasında değişmektedir. Bu sözleşme süresi ve taahhüt sonlandığında, tüketici bunu yenileyebileceği gibi, tekrar tedarikçi değişimi yaparak dilediği tedarikçiden elektrik alabilme hakkına da sahiptir. Taahhütlü sözleşmelerde ise tüketici sözleşme süresi ve taahhüt boyunca, tedarikçi değiştirmeyeceğini taahhüt ederek fazla indirim alabilir. Bu sözleşmedeki maddelere göre tüketici başka bir tedarikçiye geçerse veya sözleşmesini süresinden önce feshederse cayma bedeli adı altında ceza ödemesi gerekebilir.

Müşteri Hizmetleri Kalitesi: Elektrik tedarikçisi değişikliği demek; aslında enerji satış hizmeti aldığınız şirketin değişmesi anlamına gelmektir. Yapılan bu tedarikçi değişiminde teknik altyapı veya sayacınız değişmemekte ve dağıtım şirketiniz aynı kalmaktadır. Arıza ve kesinti sorunlarında dağıtım şirketi hizmet vermekte ve abonelik hizmetlerinden ise satış şirketleri sorumlu olmaktadır. Seçeceğiniz elektrik tedarikçisinin vereceği hizmetler de önemlidir. Sürekli ulaşılabilir bir çağrı merkezine sahip olması, fatura veya abonelikle ilgili herhangi bir sorunu kolaylıkla çözmeye yarayacaktır. Fatura ödeme noktaları ve yöntemlerinin çeşitli olması ve ayrıca online hizmet vermesi de diğer önemli hizmet değerlerindendir. Tedarikçi değişikliği yaparken tedarikçilerin bu kriterlere yer vermesi önemlidir.

Serbest Elektrik Şirketlerinin Sunduğu Avantajlar Nelerdir?

Elektrik piyasasında elektrik tedarikçileri arasındaki rekabet arttıkça tüketiciler bundan olumlu şekilde etkilenmektedir. Elektrik satış şirketi müşterilere ulaşabilmek amacıyla cazip elektrik fiyatlarının yanında çeşitli kampanyalar da düzenleyebilmektedir.

Ucuz fiyat: Serbest elektrik tedarikçileri, ulusal tarife fiyatından daha düşük bir fiyatla tüketicilere hizmet verebilir.
Güvence Bedeli Almamak: Daha önce elektrik satış şirketleri tarafından alınan güvence bedeli, yeni tedarikçi firmalar tarafından alınmayabilir.
Hoşgeldin Kampanyası: Elektrik satış şirketleri ilk defa kendinden elektrik temin edenlerin ilk bir ya da iki faturasının tahsil edilmeyeceği kampanyalar düzenleyebilir. Bu şekildeki kampanyalarda, ücreti alınmayan faturalardan sonraki aylarda elektrik tedariki, elektrik satış şirketleri tarafından genellikle ulusal tarife elektrik fiyatlarından faturalandırılmaktadır.