Yatırım Araçları Nelerdir?

En İyi Yatırım Araçları Nelerdir? Yatırım Araçlarının Sınıflandırılması

Geleceğini en sağlıklı şekilde planlarken bugünkü kazancını da sağlıklı yönetmek isteyen bireyler yatırım araçlarına yönelir. Yatırım araçları, mevcut kaynak ve değerlerden kısa ya da uzun vadeli kazanç elde edilmesini sağlar. En risksiz yatırım araçları aşağıdaki gibidir:

Hisse Senetleri
Tahviller ve Bonolar
Yatırım Fonları
Emtialar
Gayrimenkul Yatırımları
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasaları
Kripto Paralar
Döviz Yatırımları
Forex Yatırımları
Diğer Alternatif Yatırımlar (Özel Sermaye Fonları, Sanat ve Koleksiyon Ürünleri vb.)

Vadeli Mevduat

Vadeli mevduat, tasarrufların bankaya belirli bir faiz oranı üzerinden yatırılması yöntemidir. Tasarruflarını bankaya yatıran yatırımcılar, belirli bir oran üzerinden faiz getirisi elde eder. Risksiz bir yatırım aracı olması, vadeli mevduat faizi yatırımını avantajlı kılar.

Altın Yatırımı

Altın, yatırımcılar arasında son derece popüler olan ve bu popülaritesini uzun yıllardır koruyan bir yatırım aracıdır. En risksiz yatırım araçları arasında yer alan altın, uzun vadede getiri elde etmek isteyen yatırımcılar için idealdir. Altın yatırımı yaparken tercih edilebilecek birden fazla yöntem olması altın yatırımı hacminin yüksek olmasının bir diğer nedenidir. Fiziki altın alımı, altın fonları, vadeli altın hesabı, vadesiz altın hesabı gibi yöntemler, altın yatırımı örnekleridir. Yine farklı maliyetlerde altın satın alımının mümkün olması altın yatırımını avantajlı kılan bir diğer durumdur. Gram altın, çeyrek altın, külçe altın gibi altın çeşitleri üzerinden yatırım yapmak mümkündür.

Altın fonları, yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için bir diğer seçenektir. Altın fonu ile yapılan yatırımlar, dünya altın piyasasındaki gelişmelerden etkilenir. Borsada işlem gören altın ya da altın temelli sermaye piyasası araçlarına altın fonu çerçevesinde yatırım yapılabilir.

Hisse Senedi Nedir?

Hisse senetleri, bir şirketin ana parasının eşdeğer olan parçalarından her birini ifade eder. Anonim ortaklıklarca alınan hisse senetleri, anonim ortakların sermaye paylarını temsil eder. Hisse senedi sahipleri, şirket sermayesindeki payları oranında ortak olma hakkı kazanır.

Hisse Senetlerinin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Hisse senetleri hem uzun vadeli hem de kısa vadeli yatırımlar için tercih edilebilir. Hisse senedi yatırımı, temelinde firmaların hisse senetlerini satın alarak şirket karına ortak olma mantığına dayanır. Hisse senedi değerinin artması da hisse sahiplerine kazanç sağlar. Hisse senedi yatırımlarının avantajları aşağıdaki gibidir:

Hisse senedi alımı ve satımı kolaydır.
Hisse senetleri ile yatırım yapabilmek için yüksek nakit tutarına ihtiyaç yoktur.
Temettü geliri elde edilebilir.
Likiditesi yüksektir. (Alım-satımı hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir.)
Kısa ve uzun süreli yatırım için tercih edilebilir.

Hisse senedi yatırımlarının dezavantajları veya riskleri ise aşağıdaki gibidir:

Kar elde edebilmek için analiz yöntemlerini öğrenmek gerekir. Bu yöntemleri öğrenmek ise zaman alabilir.
Araştırma ve bilgi gerektirir.
Profesyonel yatırımcılar ile rekabet etmek karı azaltabileceği gibi zarar edilmesine de sebep olabilir.

Hisse Senedi Türleri Nelerdir?

Hisse senetleri, temelde adi ve imtiyazlı hisse senedi olmak üzere ikiye ayrılır. Adi hisse senetleri ve imtiyazlı hisse senetleri ile ilgili detaylar aşağıdaki gibidir.

Adi Hisse Senetleri: Ana sözleşmede aksi bir hüküm bulunmadığı durumda, sahiplerine eşit haklar tanıyan senetlerdir.
İmtiyazlı Hisse Senetleri: Sahiplerine imtiyazlı haklar tanıyan senetlerdir. İmtiyazlı hisse senedi sahipleri, kardan belirli bir oranda temettü geliri de elde edebilir.

Hisse Senetleri İle İlgili Temel Kavramlar

Temettü: Temettü, bir şirketin elde ettiği dönemlik kardan hissedarlara nakit ya da hisse senedi olarak pay vermesidir.
Bedelli/Bedelsiz Sermaye Artırımı: Bedelli sermaye artırımında şirketlere ait hisse senetleri ortaklar ya da dışarıdaki yatırımcılar tarafından satın alınabilir. Bedelsiz sermaye artırımında ise şirketler iç kaynaklarını kullanarak sermaye artırımına gider ve hisse senetlerini ortaklarına dağıtır.
Hisse Bölünmesi ve Ters Bölünme: Hisse senedi bölünmesi ya da ters bölünme, hisse senetlerinin artması ya da azalması ile ilişkilidir. Hisse senetlerinin çoğaldığı senaryo, hisse bölünmesi olarak adlandırılır ve bu senaryoda hisse senedinin fiyatı düşer. Ters bölünmede ise hisse senedi sayısı azalır ve fiyatı artar.

Tahvil ve Bono Nedir?

Tahvil, devlet ve özel kurumlar tarafından belirli bir vadede ihraç edilen borçlanma araçlarıdır. Tahvillerin temel amacı, devletin ya da özel firmaların finansman ihtiyacını karşılamaktır. Vadesi bir yıldan uzun olan bu borçlanma sayesinde, firmalar nakit ihtiyaçlarını karşılayabileceği gibi yatırımlarını da gerçekleştirebilir. Vade sonunda ise bono sahiplerine önceden belirlenmiş bir faiz oranı üzerinden ödeme yapılır.

Bono, menkul kıymet niteliği bulunan ve nakit yerine kullanılarak işletmelere ve devlete ödeme kolaylığı sağlayan bir borçlanma aracıdır. Bir bono ile yatırımcılar ihraççıya borç verirken vade sonunda faiz getirisi elde eder. Bonoları tahvillerden ayıran unsur, vadelerinin bir yıldan daha kısa olması ve genellikle 60 ila 300 gün arasında değişmesidir.

Devlet Tahvilleri ve Özel Sektör Tahvilleri Nelerdir?

Devlet Tahvilleri: Devlet tahvili, devlet tarafından sunulan bir senet olarak kabul edilir. Faiz oranları belirli dönemlerde değişen devlet tahvili, bir yıl veya daha uzun vadeli devlet iç borçlanmalarında piyasaya sürülür. Devlet, belirlenen vade geldiğinde faiz oranıyla birlikte yatırımcıya ödeme yapar. Risksiz bir yatırım aracı olması sebebiyle yoğun olarak tercih edilir.
Özel Sektör Tahvilleri: Özel sektör tahvilleri, anonim şirketler tarafından ihraç edilir. Şirketler, finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bu borçlanma aracını çıkarır. Tahvili satın alan yatırımcı, tahvil ihraç eden kurumun uzun vadeli alacaklısı kabul edilir. Tahvil vadesinin bitmesi durumunda yatırımcı ve şirket arasındaki hukuki ilişki son bulur.

Tahvillerin Avantajları ve Dezavantajları

Tahviller, az riskli yatırım araçları olmaları sebebiyle yoğun olarak tercih edilir. Popüler bir yatırım aracı olan tahvilin avantajları aşağıdaki gibidir.

Sabit bir getiri sağlar.
Güvenli bir yatırım aracıdır.
Belirli aralıklarla alınabilen faiz ödemeleri, düzenli bir gelir akışı oluşturur.
Bir yıldan uzun olmak şartıyla farklı vade oranlarıyla sunulur.

Tahvillerin dezavantajları ve riskleri aşağıdaki gibidir.

Faiz oranlarının dalgalanması, tahvilin piyasa değerini etkileyebilir. Faiz oranları ve tahvil değeri ters çalışır.
Özellikle özel sektör tahvillerinde şirketten tahvil ödemesini alma konusunda güçlük yaşanabilir.
Az bilinen tahviller likidite riski taşıyabilir.
Vadesi uzun olan tahvillerde enflasyonun tahvil getirisini aşması, negatif reel getiriye sebep olabilir.

Tahvil ve Bono Yatırımı İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tahvil ve bono yatırımları az riskli olmaları sebebiyle yoğun olarak gerçekleştirilir ancak riski tamamen ortadan kaldırmak ya da minimize etmek için yatırım öncesi dikkat edilmesi gereken bazı detaylar bulunur. Tahvil ve bono yatırımı için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

Tahviller için vade yapısı dikkatlice belirlenmelidir. Vade süresince tahvilin elde tutulması, sabit bir getiri sağlar. Vade süresinin uzaması ise tahvil getirisinin enflasyondan az olmasına sebep olabilir. Negatif reel getiri elde etmemek için vade önemlidir.
Özellikle hisse senedi yatırımları, tahvil yatırımları ile dengelenebilir. Hisse senetleri, yüksek getiri potansiyeline karşılık yüksek risk de barındırır. Tahviller ise daha az riskli kabul edilir.
Kısa vadede nakit ihtiyacı ortaya çıkabilecek yatırımcıların tahvilden ziyade bono yatırımlarına yönelmesi önerilir.

Yatırım Fonu Nedir?

Yatırım fonu, birikimlerin çeşitli para ve sermaye piyasası araçlarında fon yöneticileri tarafından değerlendirildiği yatırım türüdür. Piyasayı sürekli takip eden profesyonel yöneticiler, yatırım fonlarını minimum risk, maksimum getiri ilkesi çerçevesinde yönetir. Hisse senedi, hazine bonosu, altın, vadeli işlem sözleşmesi gibi yatırım araçları yatırım fonu içerisinde yer alır.

Yatırım Fonlarının Çeşitleri

Yatırım fonlarının birden fazla çeşidi vardır. Her bir fon çeşidinin kendisine has özellikleri avantajları bulunur. Yatırım fonu çeşitleri aşağıdaki gibidir:

Hisse Senedi Fonları: Birikimlerini büyük şirketlerin hisse senetlerinde değerlendirerek yüksek getiri elde etmek isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilir.
Borçlanma Araçları Fonları: İşletmelerin finansman ihtiyaçlarını gidermek için ihraç ettikleri borçlanma araçlarının yatırımcılar tarafından satın alınabildiği fonlardır.
Karma Fonlar: Karma fonlar, en az iki farklı araçtan oluşan, her bir varlığın portföyün %20'sinden fazla bir değere sahip olduğu fon türüdür. Yatırım yapacağı varlık sınıfına karar veremeyen yatırımcılar için idealdir.
Para Piyasası Fonları: Para piyasası fonları, repo, hazine bonosu gibi ürünlerden oluşur. Birikimlerini kısa vadeli araçlarla değerlendirmek isteyen yatırımcılar tercih edebilir.
Emeklilik Fonları: Şirketler tarafından katılımcıların birikimlerinin değerlendirilmesi amacıyla kurulur. Uzun vadeli yatırım araçları olarak kabul edilebilir.

Yatırım Fonlarının Avantajları ve Dezavantajları

Yatırım fonlarına yatırım yapmanın avantajları aşağıdaki gibidir.

Fonlar profesyonel ve güvenilir yöneticiler tarafından yönetilir.
Fon içerisinde sabit getirili, ortaklık payı, dövize endeksli çeşitli araçların bulunması, riskin dağılmasını ve azalmasını sağlar.
Fon portföyünde bulunan değer artışları, portföy değerine günlük olarak yansır.
Fonlar, ihtiyaç duyulması halinde zahmetsiz bir şekilde nakde çevrilebilir.

Yatırım fonlarının riskleri ve dezavantajları aşağıdaki gibidir.

Fon portföyünde dövize ya da faize endeksli yatırım araçlarının bulunması, piyasa riskini ortaya çıkarır.
Yatırım fonunu piyasaya sunan tarafın sorumluluklarını yerine getirmemesi karşı taraf riskini oluşturur.
İşlem takası, işlemin gerçekleştiği günden itibaren 2 iş günü içerisinde gerçekleştirilebilir. 2 iş günü normal şartlarda kısa bir süreyken acil nakit ihtiyacı halinde sıkışıklığa sebep olabilir.

Yatırım Fonları Nasıl Seçilir?

Yatırım fonları seçilirken bazı unsurlara dikkat etmek fon getirisini yükseltebilir. "Yatırım fonu nasıl seçilir?" sorusu aşağıdaki gibi cevaplanabilir.

Performans Değerlendirme: Fonun performans geçmişine bakmak gelecekteki sonuçlar hakkında fikir sahibi olmayı sağlar.
Risk Profiline Uygunluk: Fon risk oranının yüksek olması yüksek getiri potansiyeli anlamına da gelir. Kişinin risk toleransına uygun fonlar seçmesi gerekir.
Yatırım Vadesi: Yatırım vadesini belirlemek fon seçimi konusunda da kolaylık sağlar.

Emtia Nedir?

Emtia, mal varlıklarının tamamına verilen isimdir. Arapça olan "meta" kelimesinden türeyen emtia kelimesi, metanın çoğulu olarak kabul edilir. Ticarete konu olabilen ve sonucunda gelir getiren ürünlerin tamamına emtia denir.Ticari açıdan son derece önemli bir konumda olan petrol, değerli madenler, doğalgaz, tarım mahsulleri gibi mal varlıkları emtia kavramına örnek verilebilir.

Emtia Türleri

Genellikle fiziksel olarak alınıp satılabilen ürünlerden meydana gelen emtia ürünleri, piyasa talebi yüksek olan ürünlerdir. Emtia türleri ve emtia fiyatlarını etkileyen faktörler aşağıdaki gibidir.

Değerli Metaller

Değerli metallerin fiyatları belirlenirken genellikle jeopolitik riskler, enflasyon ve faiz oranlar ile arz-talep dengesi dikkate alınır. Değerli metal örnekleri aşağıdaki gibidir.

Altın
Gümüş
Platin
Çelik
Alüminyum

Özellikle altın, fiziki olarak alınıp satılabileceği gibi dijital ortamda da yatırım konusu olabilir. Dijital ortamda doğrudan altın almaya ek altın fonlarına da yatırım yapılabilir.

Enerji Ürünleri

Enerji emtia fiyatları belirlenirken genellikle küresel ekonomiler ve siyasi gelişmeler dikkate alınır. Küresel ekonomik aktivitelerde meydana gelebilecek gelişmeler ya da olumlu-olumsuz siyasi ilişkiler aşağıdaki ürünlerin fiyatlarını doğrudan etkiler.

Petrol
Doğal Gaz
Kömür

Tarım Ürünleri

Hava koşulları ve iklim değişiklikleri tarım ürünü fiyatlarını etkiler. Tarım politikaları da fiyatlar üzerinde etkili olur. Tarım emtia türleri aşağıdaki gibidir.

Buğday
Mısır
Pamuk

Hayvansal Ürünler

Hayvansal ürünlerin fiyatları belirlenirken tüketici tercihleri, beslenme maliyetleri ve hayvansal salgınlar dikkate alınır.

Sığır eti
Yumurta
Süt
Yün

Emtia Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları

Emtia yatırımının avantajları aşağıdaki gibidir:

Emtia yatırımı, portföy çeşitliliği sağlar. Portföy çeşitliliği riski azaltabilir.
Emtia fiyatlarının genel olarak enflasyona paralel hareket etmesi, enflasyon riskini ortadan kaldırır.
Emtia fiyatlarının küresel gelişmelerden etkilenmesi yatırımcıların yatırım perspektifini genişletir.

Emtia yatırımlarının beraberinde getirdiği dezavantajlar ve riskler aşağıdaki gibidir.

Emtia fiyatlarının hem ulusal hem de küresel faktörlerden etkilenmesi yüksek fiyat dalgalanmalarını beraberinde getirebilir.
Öngörülemeyen gelişmeler (doğal afet, siyasi/ekonomik kriz, olumsuz iklim koşulları) emtia yatırımını dezavantajlı konuma getirebilir.

Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Emtia yatırımı yaparken tercih edilebilecek birden fazla yöntem vardır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:

Fiziksel Alım-Satım: Emtia yatırımları genel olarak fiziki ortamda gerçekleştirişir. Bu yöntemle yapılacak yatırımlarda nakliye, depolama, sigorta gibi maliyetler göz önünde bulundurulmalıdır.
Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Yaygın emtia yatırım yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde yatırımcılar bir emtiayı miktarı, vadesi ve fiyatı belirli olacak şekilde satın alma taahhüdü verir. Vadeli işlem sözleşmeleri, yatırımcıların fiyat dalgalanmalarından korunmasını sağlar.
Emtia Fonları: Emtia fonları, yatırımcıların farklı emtialara ya da o emtialarla ilgili şirketlere yatırım yapabildikleri fonlardır. Yatırımcılar, bu fonlar sayesinde birden fazla emtiaya yatırım yapma imkanı elde eder.
Emtia Borsa Yatırım Fonları: Özellikle son dönemlerde popülarite kazanmış olan fonlardır. Emtia borsa yatırım fonları, yatırımcıların belirli bir emtianın performansını takip ederek alım-satım yapmalarına olanak tanır.

Gayrimenkul Yatırımı Nedir?

Gayrimenkul yatırımı, en popüler yatırım araçları içerisinde yer alır. Satın aldığı mülkü birincil konut olmak yerine yatırım sürecinde değerlendirmek ve gelir elde etmek isteyen kişiler, gayrimenkul yatırımı yapabilir. Gayrimenkul, yalnızca konut kavramını ifade etmek için kullanılmaz. Ev, arsa, bina, ofis, bahçe gibi yapıların tamamı gayrimenkul kavramı içerisine dahil edilebilir.

Gayrimenkul Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları

Gayrimenkul yatırımı, uzun vadeli ve yüksek karlı bir yatırım türü olarak kabul edilir. Gayrimenkul yatırımının avantajları aşağıdaki gibidir.

Gayrimenkullerin değer artış potansiyeli yüksektir.
Gayrimenkul, kiraya verilmesi halinde pasif ve düzenli bir gelir sağlar. Kira geliri alan yatırımcı, gayrimenkul değerinin artmaya devam ettiğini de bilir.
Enflasyona karşı paranın değerinin korunabilmesi açısından gayrimenkul yatırımı önemli bir araçtır. Bu yatırım aracı, gayrimenkul değerinin artmasına ek kira gelirinin de artmasıyla enflasyonla mücadele eder.

Gayrimenkul Yatırım Türleri

Gayrimenkul yatırımı yapmak isteyenler için birden fazla seçenek bulunur. Konut, arsa, bina gibi yapılar gayrimenkul kapsamına girer. Gayrimenkul yatırımı türleri aşağıdaki gibi örneklendirilebilir.

Konut Yatırımı: En yaygın tercih edilen gayrimenkul yatırım türlerindendir. Bireyler hem birincil konut olarak kullanmak hem de kira getirisi sağlamak amacıyla konut yatırımını tercih edebilir.
Ticari Gayrimenkul: Alışveriş merkezleri, ofisler, eğitim binaları, oteller ve pansiyonlar ticari gayrimenkul kapsamında ele alınabilir.
Endüstriyel Gayrimenkul Yatırımı: Üretim, depolama, dağıtım gibi süreçlerin yürütüldüğü yapılar endüstriyel gayrimenkul olarak adlandırılır. Örneğin kıyafetin üretildiği, depolandığı, dağıtımının yapıldığı yapılar hem değer artışı hem de kira yoluyla getiri sağlar.
Tarımsal Gayrimenkul Yatırımı: Meyve bahçeleri, seralar, çiftlikler tarımsal gayrimenkul yatırımı kapsamında yer alır. Tarımsal gayrimenkul yatırımı yaparken üretilen tarım ürünü ve iklim şartları açısından karşılaştırma yapmak gerekir.

Gayrimenkul Yatırımı İçin Finansman Seçenekleri

Yapılması düşünülen gayrimenkul yatırımının türü, yararlanılabilecek finansman türlerini de doğrudan etkiler. Gayrimenkul yatırımı için finansman seçenekleri aşağıdaki gibidir.

Konut yatırımı yapmak isteyenler için konut kredisi ve konut finansmanı seçenekleri bulunur. İpotekli kredi kapsamına dahil olan bu kredi türleri, gerek yatırım gerekse de birincil konut amaçlı alınacak konutlarda kullanılabilir.
Tarımsal gayrimenkul yatırımı yapmak isteyen için Tarla - Arsa kredisi seçenekleri bulunur.
Ticari ya da endüstriyel amaçlı yatırımlarda ticari kredilerden faydalanılabilir.

Vadeli İşlem Nedir?

Vadeli işlem, ekonomik varlıkların ileri bir tarihte, önceden belirlenmiş olan bir fiyat üzerinden alım-satım süreçlerinin gerçekleştirilmesini sağlar. Vadeli işlemler, birikimlerini değerlendirerek kazanç elde etmek isteyen yatırımcıların yoğun olarak tercih ettikleri işlemlerdendir. Emtialar, değerli madenler, hisse senetleri ve akla gelebilecek diğer ekonomik varlıklar vadeli işlemlerin konusu olabilir.

Opsiyon Nedir?

Finansal piyasalarda işlem gören emtialar, hisse senetleri gibi çeşitli yatırım araçları bulunur. Bu yatırım araçlarının fiyatları sürekli bir dalgalanma yaşar. Geleceğe yönelik yükseliş ya da düşüş beklentileri, yatırım araçları üzerinde çeşitli beklentiler oluşturur. Bu beklentilerden kar elde edebilmek için borsada opsiyon kavramına başvurulur. "Opsiyon", bir finansal enstrüman üzerinde, önceden belirlenmiş olan bir fiyat ve miktarda alım-satım hakkı oluşturan işlemdir.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Nedir?

VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası), Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satımının gerçekleştirildiği piyasadır. VİOP bünyesinde genellikle hisse senetleri, emtialar, dövizler gibi finansal enstrümanlar işlem görür.

Hedge, yatırımcıların riskten ve fiyat dalgalanmalarından korunması anlamına gelir. VİOP, yatırımcılara hedge imkanı sağlar. VİOP ile riskten korunmak ve kar elde edebilmek için piyasa bilgisinin ve risk yönetim stratejilerinin geliştirilmiş olması gerekir.

VİOP Ne İşe Yarar?

VİOP'un iki temel işlevi bulunur. VİOP'un işlevleri aşağıdaki gibidir.

Riskten Korunma (Hedge): VİOP, yatırımcıların fiyat dalgalanmalarının olumsuz etkilerinden korunmasını sağlar. Yatırımcıların sahip olduğu varlıklardaki fiyat hareketlerinden olumsuz etkilenmemeleri için varlık alımı vadeli ve opsiyonlu bir şekilde gerçekleştirilir. Örneğin bir yatırımcı hisse senedinin fiyatının artacağını öngörüyorsa, o hisse senedinin üzerine alım opsiyonu koyarak fiyat artışından kar elde edebilir.
Spekülasyon: VİOP, borsada spekülasyon işlemlerine müsait olan bir piyasadır. VİOP üzerinden yatırım yapan bir yatırımcı, ilgili varlığın fiyatının yükseleceğini öngörüyorsa henüz yükselmeden satın alabilir. Yine yatırımcı fiyatının düşeceğini öngördüğü bir varlığı fiyat henüz düşüşe geçmemişken satabilir. Spekülatif hareketler, yatırımcının kar maksimizasyonu elde etmesini sağlar.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasalarının Avantajları ve Dezavantajları

VİOP, BİST (Borsa İstanbul) bünyesinde faaliyet gösteren bir piyasadır. Bu piyasanın son derece şeffaf ve organize olması, yatırımcıların ilgisini çekmesinin temel nedenidir. VİOP'un avantajları aşağıdaki gibidir:

Borsada kaldıraç, bir tür borçlanma yöntemidir. Yatırım yapmak isteyen tasarruf sahipleri, kaldıraçlı işlemlerde belirli bir teminat oranı öder. Kalan yatırım tutarı ise aracı kurum tarafından yatırımcıya borç olarak verilir. VİOP, kaldıraçlı bir piyasa olması sebebiyle avantajlıdır.
Çift yönlüdür. Hem fiyatların yükselişi hem de düşüşü öngörüsüyle yatırım yapılabilir.
Ücretsiz VİOP deneme hesabı mevcuttur. Bir simülasyon sunan deneme hesabı, yatırımcıların işlem pratiği kazanmasını sağlar.
Ücretsiz VİOP eğitimleri bulunur. Bu eğitimler ile piyasaya hakimiyet kazanılabilir.
İşlem maliyeti düşüktür.

VİOP'un avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır. VİOP'un dezavantajları ve riskleri aşağıdaki gibidir.

Kaldıraçlı bir piyasa olması, avantaj olduğu gibi risklidir. Kaldıraç sistemi, yüksek kar potansiyeli taşıdığı gibi yüksek kayıp riski de taşır.
Piyasa hafta içi 24 saat açık değildir. Piyasanın kapalı olduğu saatlerde meydana gelecek risklere müdahale etmek de mümkün değildir.

Kripto Para Nedir?

Sanal para birimi olarak da adlandırılan kripto para, merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan işlem gerçekleştirme imkanı sağlar. Merkezi bir otorite ya da emisyona bağlı olmamaları, kimse tarafından basılmadıkları ya da denetlenmedikleri anlamına gelir. Kripto paralar, bireylerin istedikleri zaman, istedikleri kişiye değer transferi yapabilmelerini mümkün kılar. 2008 yılında piyasaya sürülen Bitcoin, ilk modern sanal para birimidir.

Kripto Paraların Tarihçesi ve Gelişimi

Kripto paralar, blok zincir teknoljisine dayanır. Merkeziyetsiz temelli olan blok zinciri, dünyanında her yerinde yaşayan binlerce insanın bilgisayarında tutulan halka açık bir defterdir. Blok zincirinden ilk bahseden ise David Chaum'dur. Chaum, 1982 yılında yazdığı doktora tezinde bu sistemden bahsetmiştir.

Bitcoin, ilk sanal para olarak kabul edilse de ilk dijital para birimi değildir ancak blok zincir teknolojisini ve verileri güvende tutmak amacıyla açık anahtar kriptografisini birlikte kullanan ilk modern kripto para birimidir. Bitcoin öncesi geliştirilmiş olan birkaç çevrim içi dijital para örneği vardır. B-Money, Bit Gold ilk dijital para örneklerindendir. İlk örnekler, finans piyasalarında ilgi çekmeyi başaramamış olmaları sebebiyle günümüzde bilinirlikleri de yüksek değildir.

Bitcoin, 2008 yılında piyasaya sürüldü. 2009 yılının başlarında Bitcoin madenciliği başlamış ve Bitcoin yazılımı ilk kez halka açıldı. 2010 yılına gelindiğinde Bitcoin'e dair ilk işlemler gerçekleştirildi. Bu dönemde en çok dikkat çeken isim ise 10.000 Bitocin karşılığında iki adet pizza satın alan Laszlo Hanyecz oldu. Bitcoin değerinin zirveye ulaştığı dönemler üzerinden hesaplandığında bu iki adet pizza, 600 milyon dolar değere sahiptir.

Takvim 2011 yılını bulduğunda yeni kripto para birimleri doğmaya başladı. Bu süreç 2015 yılında Ethereum'un piyasaya sürülmesiyle hareketlendi ve Ethereum'u Ripple ve Litecoin gibi diğer önemli kripto para birimleri takip etti.

Kripto Paraların Avantajları ve Dezavantajları

Kripto para birimlerinin ve kripto para yatırımlarının bu denli hareket kazanmasının nedeni, bünyelerinde barındırdıkları avantajlardır. Kripto para birimlerinin avantajları şunlardır:

Sanal paralar enflasyona karşı koruma sağlar. Dijital para birimleri sabit bir miktar ile piyasaya sunulur. Örneğin dünya genelinde yalnızca 21 milyon Bitcoin bulunur. Bu paralara talebin artması değerlerini artırır ve uzun vadede enflasyon engellenmiş olur.
Kripto para birimleri, blok zinciri adı verilen bir defterde saklanır. Bu defter, kırılması neredeyse imkansız olan çeşitli matematiksel bulmacalara dayanır. Kırılmasının zorluğu ise kripto para birimlerini diğer para birimlerine kıyasla daha güvenli bir hale getirir.
Kripto yatırımı yapmak kolaydır. bireyler, çeşitli para birimleri üzerinden alım-satım gerçekleştirebilir.
Kripto para yatırımı, hızlı değer transferi sağlar. Hem uluslararası hem de yerel işlemlerde yüksek transfer hızı sağlaması, kripto yatırımlarını avantajlı hale getirir.

Kripto para biriminin avantajları olduğu kadar dezavantajları ve riskleri de vardır. Kripto yatırımının dezavantajları aşağıdaki gibidir.

Kripto para birimlerinde güvenliğin ve gizlilik yüksek olması, bu para birimlerini yasadışı işlemlerde kullanılabilir hale getirir.
Volatilitenin yüksek olması, yüksek risk oranını ve kayıpları beraberinde getirir.

Kripto Para Yatırımı İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kripto para yatırımları avantajlı oldukları kadar riskli yatırımlardır. Sanal para yatırımları ile kar elde edebilmek için dikkat edilmesi gereken detaylar vardır. Kripto para yatırımı için dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir.

Yatırım Hedefleri Belirleme: Bireylerin yatırım vadesi, risk toleransı, kar amacı gibi durumlar yatırım hedeflerini doğrudan etkiler. Kısa vadeli yatırımlarla uzun vadeli yatırımlar için seçilecek para birimleri farklılık gösterir.
Portföy Çeşitlendirme: Kripto borsasında işlem yapılabilecek birden fazla para birimi bulunur. Portföyü çeşitlendirmek risk dağılımı sağlar.
Piyasayı Analiz Etme: Piyasa analizi, ilgi duyulan sanal para biriminin geleceğinin öngörülmesini sağlar. Volatilitesi yüksek bir piyasa olan kripto piyasası, yoğun analiz becerisi gerektirir.
Grafik Okuma Becerisi Edinme: Kripto piyasasında fiyat hareketliliğini gösteren grafikler bulunur. Bu grafiklerin doğru bir şekilde okunması, analiz edilmesi gelecek trendlerin tespit edilmesini sağlar.

Döviz Yatırımı Nedir?

Yatırım, şu anki tasarruflardan kar elde etmek ve bu karı maksimize etme çabası olarak adlandırılabilir. Yatırımın temelinde, mevcut tasarrufun değerini koruması ve değer kazanması amacı yatar. Döviz yatırımı ise en yaygın yatırım yöntemleri arasında yer alır. Döviz yatırımı yaparken gelişmiş para birimleri ve gelişmekte olan para birimleri arasında bir takas gerçekleştirilir. Özellikle dolar ve euro, en yoğun yatırım yapılan döviz türleri olarak kabul edilir.

Döviz Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları

Döviz yatırımı düşük riskli bir yatırım türü olmasına karşılık bünyesinde bazı avantajlar ve dezavantajlar barındırır. Döviz yatırımlarının avantajları şu şekildedir:

Özellikle uzun vadede tasarrufunun değerini korumak isteyenler için döviz yatırımı az riskli bir yöntemdir. Özellikle euro ve dolar, diğer para birimlerine kıyasla daha düşük risk barındırmaları sebebiyle yoğun olarak tercih edilir.
Döviz yatırımı, enflasyona karşı koruma sağlar. Enflasyon, fiyatlar genel seviyesinin sürekli artması, yani yerli para biriminin değer kaybetmesidir. Yerli para biriminin değer kaybettiği noktada döviz yatırımı yapmak mevcut sermayenin/tasarrufun değerinin korunmasını sağlar.
Likiditesi yüksektir. Bireyler, ihtiyaç duydukları an döviz satışı yaparak nakit ihtiyaçlarını giderebilir ya da aynı şekilde döviz alışı gerçekleştirebilir.

Döviz yatırımlarının dezavantajları aşağıdaki gibidir.

Döviz kuru riski, döviz yatırımının en temel dezavantajı olarak kabul edilir. Kurun düşmesi, tassarruf kaybına sebep olur.
Döviz alım-satımı arasında bir fiyat makası bulunur. Örneğin Dövizi 1 birim ile satın alan yatırımcı, 0,9 birim olarak satabilir. Makas farkı, kısa vadede zarar edilmesine sebep olur. Kısa vadeli yatırımlar için döviz yatırımları riskli kabul edilir.

Döviz Yatırım Türleri

Döviz yatırım türleri oldukça çeşitlidir. Yatırımcılar doğrudan döviz satın alabilecekleri gibi döviz mevduat hesapları, döviz hazine bonoları ya da tahvilleri gibi yatırım araçları üzerinden de yatırım yapabilir. Döviz yatırımı türleri aşağıda verilmiştir:

Nakit döviz alım-satımı
Döviz mevduat hesapları
Döviz hazine bono ve tahvilleri
Döviz tabanlı bireysel emeklilik planları

Nakit Döviz Alım Satımı

Nakit döviz alımı, hem fiziki olarak hem de banka ve döviz büroları üzerinden online olarak gerçekleştirilebilir. Alım satım süreçlerinin daha zahmetsiz olması sebebiyle özellikle banka ve döviz büroları üzerinden online döviz yatırımı yapmak çok daha avantajlı kabul edilir. Uzun vadeli bir yatırım amacı bulunanlar, fiziki döviz alımını da tercih edebilir.

Döviz Mevduat Hesapları

Döviz mevduat hesabı, bir vadeli hesap türüdür. Bireyler, döviz birikimlerini mevduat hesapları üzerinden yaparak faiz getirisi elde edebilir. Vadeli döviz hesabı ile yatırım yaparken paranın belirli bir vade boyunca bankada tutulması taahhüt edilir. Taahhüt edilen sürenin dolması üzerine faiz getirisi elde edilir. Bankalar dönemsel avantajlarla faiz oranlarını artırabilir.

Döviz Bonoları ve Tahvilleri

Bono, en fazla 1 yıl vadeli olan, tahvil ise vadesi bir yıldan uzun olan bir yatırım aracıdır. Bono ve tahviller, sabit bir getiri sağlamaları sebebiyle düşük riskli yatırım araçlarıdır. Döviz endeksli bono ve tahvillerin temel amacı, vade sonunda elde edilecek getirinin enflasyon ile mücadele edebilmesini sağlamaktır. Özellikle enflasyonist ülkelerde paranın değer kaybının yüksek olması, döviz ve bono yatırımlarının dezavantajlı hale gelmesine sebep olur. Bu emre yazılı ödeme taahütlerinin dövize endekslenmesi, riski minimize eder.

Döviz Tabanlı Bireysel Emeklilik Planları

Döviz tabanlı bireysel emeklilik planları, döviz yatırımı çerçevesinde değerlendirilebilecek yatırım araçlarıdır. BES ile döviz yatırımı yapabilmek için hem döviz fonlarının tercih edilmesi hem de doğrudan dövizli BES seçilmesi mümkündür. Dövizli BES ve BES döviz fonları detayları şu şekildedir.

BES Döviz Fonları: BES bünyesinde birçok fon seçeneği bulundurur. Bu fon seçeneklerinin her biri farklı risk ve getirileri bünyesinde barındırır. BES döviz fonları da seçilebilecek fonlar arasında yer alır. Dolar, euro gibi para birimleri üzerinden BES döviz fonları seçilebilir.
Dövizli BES: Yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının doğrudan döviz üzerinden BES ödemesi yapabilmeleri sağlayan BES türüdür.

Eurobond Nedir?

Eurobond, devlet veya özel kurumlar tarafından ülke dışına ihraç edilen ve genellikle uzun vadeli olan borçlanma araçlarıdır. Eurobond ile amaçlanan, devlet veya kurumlara finansman sağlamak ve finansmanın kaynağını dış ülkelerden oluşturmaktır. Eurobond yatırımı yapmadan önce hakim olunması gereken bazı kavramlar vardır. Eurobond ile ilgili bilinmesi gereken kavramlar şunlardır:

Temiz Fiyat (Clean Price): Birikmiş faiz eklenmeden hesaplanmış Eurobondlar temiz fiyat ile işlem görür.
Kirli Fiyat (Dirty Price): Birikmiş faizin kıymet bedeline dahil olduğu fiyatlandırma türüdür.
Birikmiş Faiz: Birikmiş faiz, Eurobond'un son kupon ödeme tarihinden alım-satım tarihine kadar işleyen faizdir.

Eurobond Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları

Eurobond yatırımı bazı yönlerden avantajlı olduğu gibi dezavantajları ve riskleri de vardır. Eurobond'un avantajları aşağıda verilmiştir:

Yatırımcılar, Eurubond ile uzun vadeli döviz cinsinden yatırım yapma imkanı elde eder. Eurobond vadesi genellikle 5-30 yıl arasında değişir.
Eurubond uzun vadeli yatırım aracı olmasına karşılık vade sonunu beklemeden nakde çevrilebilir.
Hazine tarafından ihraç edilen Eurobond'larda devlet garantisi bulunur.
Kupon faizlerinin genellikle sabit olması, olası riskleri ortadan kaldırır.

Eurobond'un dezavantajları ise aşağıdaki gibidir.

Eurobond, yabancı para cinsinden gerçekleştirilen bir yatırımdır. Yerli paranın ilgili yabancı para birimi karşısında güçlenmesi, yatırımı zararlı hale getirebilir.
Eurobond, bir faiz oranı üzerinden yatırım sunar. İlgili vade ile kıyaslandığında faiz oranının dezavantajlı olması, yatırımı da dezavantajlı hale getirir.

Eurobond Çeşitleri

Eurobondlar, devlet ve özel sektör eurobondları şeklinde ikiye ayrılır. Devlet eurobondları, doğrudan devlet güvencesi ile sunulur. Özel sektör bonoları ise firmaların finansman sağlamak amacıyla başvurdukları yatırım araçları olarak kabul edilir.

Forex Nedir?

Forex, çeşitli ülkelerin para birimlerinin karşılıklı olarak alınıp satıldığı bir döviz piyasasıdır. Foreign Exchange sözcüklerinin kısaltılmışı olan Forex, günlük 6 trilyon dolar işlem hacmine sahiptir. Likidite açısından baktığında dünyada ilk sıradadır.

Forex piyasasında işlem yapmak için internet ve elektronik cihaz yeterlidir. Tabletlerden, akıllı telefonlardan ve bilgisayarlardan Forex piyasası ile yatırım yapmak mümkündür. Yatırımcılar, dünyanın her yerinden Forex piyasasında işlem yapma imkanına sahiptir.

Forex Piyasasının Özellikleri

Forex, merkezi olmayan bir piyasadır. Bu piyasa işlemleri bir merkez yerine ağ üzerinden gerçekleştirilir. Merkezinin bulunmaması ve ağ üzerinden gerçekleştirilmesi sebebiyle Forex, tezgah üstü piyasalar arasında yer alır. Forex piyasasının diğer özellikleri şunlardır:

Forex piyasasında kaldıraç sistemi bulunur. Bu sistem, büyük tutarlarda yatırım yapılmasını destekler. Yüksek kar potansiyeli bulunan kaldıraç sistemi, forex piyasalarının daha avantajlı olmasını da sağlar.
Gerçekleştirilen işlemler aracı kurumlar tarafından kayıt altına alır. Yatırımcılar, aracı kurumlar ile iletişime geçerek kayıtları talep edebilir.
Forex piyasası, dünya genelinde likiditesi en yüksek piyasa olarak kabul edilir.

Forex Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları

Forex piyasasında işlem yapmanın yatırımcıya sağladığı birçok avantaj vardır. Bu avantajlar aşağıdaki gibidir.

Forex, dünyanın en likit finansal piyasasıdır. İşlem hacminin yüksek olması, manipülatif işlemlerden arındırıldığını gösterir.
Forex piyasasında çift yönlü işlem yapılabilir. Hem artan hem de azalan fiyatlar üzerinden Forex yatırımı gerçekleştirilebilir.
Haftanın 5 günü 24 saat boyunca işlem yapılabilir.
1:10 kaldıraç sisteminin bulunması, minimum sermaye ile 10 katına kadar işlem yapma imkanı sağlar.
İşlem maliyetleri düşüktür.

Forex yatırımının dezavantajları aşağıdaki gibidir.

Kaldıraç sisteminin bulunması riskleri artırır.
24 saat işlem yapma imkanı, piyasanın takip edilebilirliğini güçleştirir.
Forex piyasasında işlem yapabilmek için bilgi birikimi gerekir.

Forex Yatırımında Kullanılan Temel ve Teknik Analiz Yöntemleri

Forex piyasasında işlem gerçekleştiren yatırımcıların tercih ettikleri iki analiz yöntemi bulunur. Forex analiz yöntemleri şunlardır.

Temel Analiz: Temel analiz, piyasalar üzerinde etkisi bulunan ve bu piyasaları şekillendiren makro gelişmelerin takibine dayanır. Makro düzeyde meydana gelen ekonomik ve siyasi gelişmeler, finansal piyasaları etkiler.
Teknik Analiz: Teknik analiz, bütün piyasalarda kullanılır. Teknik analiz yönteminin temelinde geçmişte meydana gelmiş fiyat hareketlerinin incelenmesi ve analiz edilmesi yer alır. Teknik analizin temelinde fiyat hareketlerinin geçmiş trendler göz önünde bulundurularak analiz edilmesi ve geleceğe yönelik bir öngörüde bulunulmasıdır.

Yatırım Araçlarının Avantaj ve Dezavantajları

Yatırım araçları, kişilere tasarruflarını değerlendirme imkanı sağlamaları sebebiyle avantajlıdır. Birden fazla yatırım aracının bulunması, yatırımcılar açısından riskin dağılmasını ve risk oranının azalmasını sağlarken beraberinde bir dizi sorun da getirir. Birden fazla yatırım aracının olması, eksik bilgi nedeniyle kişilerin zarar etmesine sebep olabilir. Yanlış yatırım stratejisi, paranın değer kaybetmesini beraberinde getirebilir.

Yatırım tavsiyesi değildir.