Elektrik sektörünün artan borçluluğu karşısında halkın omzuna yüklenen fatura tutarları gün geçtikçe artmaktadır. Kesilmesi durumunda hayatı yaşanamaz hale getirebilen elektrik, son yüzyılda insan yaşamının vazgeçilemeyen ihtiyacını temsil etmektedir. Ödeme gücünün azaldığı günümüz ekonomisinde tüketicilerin bir takım soruların cevabını bilmesi hayati önem taşımaktadır.
Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), yayımladığı Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin “Zamanında Ödenmeyen Borçlar” başlıklı 35. maddesiyle bu soruların cevabını kurallara bağlamıştır. Aslında bu kurallar, tüketicin haklarının neler olduğu, elektrik tedariği kapsamında hizmet kusuru ve mevzuata aykırı durumların varlığı halinde tüketicinin elektriğinin kat’ i surette kesilemeyeceği hususu açıkça belirtilmiştir.
Elektrik Faturası Kaç Gün Ödenmezse Kesilir?
Elektrik faturasının son ödeme tarihinde ödeme yapılmazsa tüketiciye ikinci bir bildirim yapılır ve bu bildirimi takip eden 5 gün içinde elektrik faturası ödenmezse elektrik kesilir.
Elektrik faturası üzerinde yazılı son ödeme tarihine kadar ödeme yapılmaması durumunda görevli tedarik şirketi tüketiciye yazılı olarak en az 5 iş günü ödeme süresini içeren ikinci bildirimde bulunur. İkinci ihbarname olarak adlandırılan bu bildirimi yapan görevli tedarik şirketi, yazılı bildirimle birlikte mutlaka kalıcı veri saklayıcılarından (sms, e-posta, telefon vs.) en az birini kullanarak tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır.
“Elektrik faturası kaç gün ödenmezse kesilir?” sorusunun cevabı için öncelikle kesme bildiriminin ne zaman yapıldığı ve kesme bildirimi yapılırken kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirme yapılıp yapılmadığının tespiti gerekmektedir. Zira kalıcı veri saklayıcılarından en az biriyle ve yazılı olarak bildirimde bulunulmamış kullanım yerinin elektriği kesilememektedir. İkinci bildirimde ödeme yükümlülüğünün belirtilen sürede yerine getirilmemesi halinde elektrik enerjisinin kesileceği de belirtilir.
65 Yaş Üzerindeki Tüketicilerin Elektrik Faturası Kaç Ay Ödenmezse Kesilir?
EPDK tarafından 20 Şubat 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile bazı tüketicilerin elektrik faturası ödenmemesinden dolayı elektrik enerjilerinin kesilmesi zorlaştırılmıştır. İlgili yönetmeliğin 21. maddesine göre mesken abone grubunda olan 65 yaş üstü tüketicilerin, yüzde 40'ın üzerinde engeli olan tüketicilerin ve Şehit Aileleri ve Muharip/Malul Gaziler grubunda elektrik tüketen tüketicilerin elektrik enerjileri yalnızca bir yıl içinde üç faturanın arka arkaya ödenmemesi durumunda kesilir, bunun haricinde elektrik faturasının ödenmemesi gerekçesiyle bu tüketicilerin elektrikleri kesilemez.
Serbest Tüketicilerin Elektrik Faturaları Ödenmezse Elektrikleri Ne Zaman Kesilir?
Elektrik faturasının ödenmemesi gerekçesiyle elektrik kesilmesi yalnızca son kaynak elektrik tedariği kapsamında görevli elektrik tedarikçileri tarafından tüketicinin bulunduğu bölgedeki elektrik dağıtım şirketine yapılan talep ile kesilebilir. Serbest tüketici hakkını kullanarak elektrik tedarikçisi değiştirmiş ve ikili anlaşma ile elektrik tedariği yapantüketicilerin elektrik enerjileri faturaların ödenmemesi gerekçesiyle kesilemez. Görevli elektrik tedarikçilerin ya da serbest elektrik tedarikçilerinin serbest tüketicilerin elektrik enerjilerini kesme yetkileri yoktur.
Elektrik Faturası Kaç Ay Ödenmezse Kesilir?
Tüketicinin öngörülen ödemelerini, ikinci bildirimde belirtilen süre içerisinde de yapmaması halinde, görevli tedarik şirketinin bildirimi üzerine, bildirim tarihinden itibaren en geç 5 iş günü içerisinde dağıtım şirketi tarafından kesme bildirimi düzenlenmek suretiyle kullanım yerinin elektriği kesilir ve kesme bildiriminin bir örneği kullanım yerine bırakılır. Kesme bildiriminde, kesme tarihine, saatine, mühür bilgilerine, endeks değerlerine ve kesmeyi yapan çalışana ait sicil numarasına veya şirket tarafından belirlenen koda yer verilmesi zorunludur. Tüketiciye elektriğinin kesildiği, ayrıca kalıcı veri saklayıcısıyla da bildirilir.
İkinci bildirim sonrası kullanım yerinin elektriği kesilen tüketicinin borçlarına ilişkin; Tüketicinin birikmiş borçlarını gecikme zamlarıyla birlikte 30 gün içinde ödememesi veya tedarikçi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt etmemesi halinde tedarikçi borcun güvence bedelinden mahsup edileceğine ilişkin yazılı ya da kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır. Zamanında ödemenin yapılmaması halinde; Güncellenmiş güvence bedeli, son ödeme tarihinden itibaren uygulanan gecikme zammını içeren toplam fatura tutarına eşit veya yüksek ise güncellenmiş güvence tutarı fatura tutarına mahsup edilir. Mahsup edilen güvence bedeli tutarı ile bu tutarı ödeme yükümlülüğünü yerine getirdiği tarihten itibaren kullanım yerinin elektriğinin bağlanacağına ilişkin bildirim kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak ya da yazılı olarak tüketiciye aynı gün içerisinde yapılır.
Elektrik Faturası Son Ödeme Tarihinden Kaç Gün Sonra Kesilir?
Güncellenmiş güvence bedeli, son ödeme tarihinden itibaren uygulanan gecikme zammını içeren toplam fatura tutarından düşük ise güncellenmiş güvence bedeli toplam fatura tutarına mahsup edilir ve tüketiciye aynı gün içerisinde yazılı ve kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak bildirimde bulunulur. Bildirimde güncellenmiş güvence bedelinin toplam fatura tutarını karşılamadığı, fark tutarın bildirim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi, borcun ödenmemesi durumunda sözleşmenin fesih edilebileceği ve muaccel hale gelmiş borcun yasal yollarla tahsiline gidileceğine ilişkin hususlar belirtilir.
Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına ilişkin olarak yasal yollara başvurabilmek için elektriğin fiilen kesilmesi ve güvence bedelinin muaccel borçlara mahsup edilmiş olması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yasal yollara başvurulması halinde, yapılan işlemler sonlandırılır. Oluşan masraf ve giderler tüketiciden talep ve tahsil edilemez. Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına, görevli tedarik şirketi tarafından bu Yönetmelikte belirlenen oranı aşmamak üzere, gecikme zammı uygulanır. Gecikme zammı günlük olarak uygulanır. Borcun zamanında ödenmemesi nedeniyle elektrik enerjisi kesilmiş olan tüketicinin, birikmiş borçlarını gecikme zamları ile birlikte peşin ödeyerek veya görevli tedarik şirketi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt ederek görevli tedarik şirketine başvurması halinde tüketicinin elektrik enerjisi yeniden bağlanır.
Aynı kullanım yerine ait başka tüketicilerin önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni tüketicinin üstlenmesi talep edilemez.
Tüketicinin borcu nedeniyle, aynı tüketicinin başka bir perakende satış sözleşmesine konu kullanım yerinin elektriği kesilemez.
Fatura ödemeleri; şirket veznesi, hizmet alımı yapılan tahsilat merkezleri, telefon, posta, otomatik ödeme, elektronik fon transferi veya bankalardan biri aracılığıyla gerçekleştirilir.
Tüm bu hususlar değerlendirildiğinde hayati önem taşıyan elektriğin kesilebilmesi için mevzuatın benimsediği katı kuralların bulunduğunu belirtmek ve kurallara aykırı şekilde tesis edilen işlemlere karşı uygulanacak yasal yaptırımların bilinmesi gerekmektedir.
Elektrik faturası kaç gün ödenmezse kesilir? Elektik faturası ne zaman kesilir? Elektrik faturası son ödeme tarihinden kaç gün sonra kesilir? Elektrik faturası kaç ay ödenmezse kesilir? Tüketici bilincinin gelişmesiyle birlikte ödemelerimizde bir günün dahi hesaplanabilir menfaati korunabilir hale gelmiştir.
Yüksek Yargı kararları ve sair doktrinlere baktığımızda korunan temel hakların Anayasal ilkelere dayandığını söylemek mümkün. Her yıl elektrik tüketiminden kaynaklanan birçok dava açılmaktadır. Yargıtay kararları ve emsal nitelikteki birçok davada istikrarlı gerekçelere yer verilmiştir. Abonelik işleminin hukuki niteliği, müşterek ve müteselsil sorumluluğun esasları, sözleşme feshi, basiretli tacir kavramı, tüketicinin dikkat ve özen yükümlülüğü vs. konulardaki birçok ihtilaf, Yüksek Yargı kararları ışığında çözümlenmektedir.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi kararlarında; “Kural olarak abonelik sözleşmesi iptal edilmediği sürece kim tarafından kullanılırsa kullanılsın tüketilen elektrik bedelinden İdareye karşı abonenin sorumluluğu devam edecektir. Ancak, ilgili Yönetmelik gereğince bedeli ödenmeyen elektriğin muayyen süre kesilmesi gerektiği dikkate alınarak elektriği kesmeyen İdarenin müterafik kusuruyla zararın artmasına yol açtığı gözetilmeli ve meydana gelen zarardan Borçlar Kanunu hükümlerine göre indirim yapılmalıdır.” İfadesine yer verilmiştir.
Bu kural, hem tüketiciye hem de elektriği tedarik eden şirketlere yasal sorumluluk yüklemektedir. Fiili kullanıcı olmamasına rağmen elektrik aboneliği bulunan kişilerin abonelik sözleşmesini feshetmesi, aksi halde borçtan müşterek ve müteselsil sorumlu olacağı sonucunu doğurmaktadır. Elektriği tedarik eden şirketlerin alacağını zamanında tahsil etmemesi, güvence bedeli mahsubu ile abonelik sözleşmesinin iptali gibi önleyici işlemleri yapmaması da fiili kullanıcı olmayan abone adına doğan borç için alacaklı şirketin kusuru oranında indirim, taksitlendirme vs. kolaylık sağlamasını gerektirmektedir.
Dağıtım şirketi tarafından, kullanım yerinin tahliye edilmesi nedeniyle ikili anlaşma veya perakende satış sözleşmesi sona erdirilerek elektrik tüketilmeyen, ikili anlaşması ve perakende satış sözleşmesi bulunmayan, Kaçak elektrik tespiti ile kaçak elektrik ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımı sonucunda yükümlülükleri yerine getirilmemiş, 35 inci madde kapsamında ödeme yükümlülüğü yerine getirilmeyen kullanım yerlerinin elektriği kesilir. Tüketicilerin ikili anlaşmalarından kaynaklı borçları nedeniyle elektriği kesilemez. Ancak tedarikçi değişikliği gerçekleşmiş olsa bile, düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla görevli tedarik şirketinden elektrik enerjisi ve/veya kapasite alan gerçek veya tüzel kişilerin bu kapsamdaki borçları nedeniyle elektriği kesilebilir.
Elektrik enerjisinin bağlanması için, tüketici tarafından ödenecek kesme-bağlama bedeli, kesme-bağlamanın dağıtım şirketi tarafından tedarik şirketine bildirimini takip eden bir sonraki döneme ait ödeme bildirimine yansıtılır. Bu kapsamda; Fiilen elektriği kesilmeyen kullanım yerinde tüketiciden kesme-bağlama bedeli talep edilmez. Görevli tedarik şirketinin dağıtım şirketine elektriğin kesilmesi bildiriminde bulunmasından sonra, tüketicinin yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen bu durumun söz konusu görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine bildirilmemesi ve dağıtım şirketinin yükümlülüklerin yerine getirildiğini kesme-bağlama işleminin uygulanması için varmış olduğu kullanım yerinde öğrenmesi halinde, söz konusu kesme-bağlama bedeli oranında bir bedelin, ilgili görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine ödenmesi zorunludur. Ödenen bu bedel tüketicinin ödeme bildirimine yansıtılamaz.
Yukarıda izah olunan Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin amir hükümleri; Elektrik faturası kaç gün ödenmezse kesilir? Elektik faturası ne zaman kesilir? Elektrik faturası son ödeme tarihinden kaç gün sonra kesilir? Elektrik faturası kaç ay ödenmezse kesilir? sorularını yanıtlayan ve tüketici farkındalığını oluşturan kurallardır.
Satın alınan elektriğin karmaşık piyasa yapısı, teknik fatura kalemleri, kamusal yaptırımlar ve ekonomik koşullar karşısında tüketici, korunması gereken zayıf tarafı oluşturmaktadır. Duyarlı, bilgili, kendisinden beklenen dikkat ve özeni gösteren her tüketici, kaliteli ve verimli hizmeti geleceğe taşıyan kahramanlardır. Nesilden nesile güçlenen ve büyüyen ülke ekonomilerinde ön koşul bu bilincin gelişmesidir. Tüketicilerin hak ve ödevlerinin farkında olması elektrik dağıtım ve perakende sektöründeki oyuncuların şeffaf, dürüst ve basiretli tacir prensiplerine uygun işlem tesis etmelerine zemin hazırlayacaktır.
