Elektrik Tarifeleri
Artık elektrik enerjisine ulaşmak çok kolay olsada, elektrik enerjisinin, üretimden, son tüketiciye kadar ulaştırılması pek çok operasyonu beraberinde getirir. Elektrik enerjisi, üretim tesisinden yüksek gerilimli iletim hatları ile dağıtım merkezlerine, dağıtım merkezlerinden de bir örümcek ağı gibi son tüketicilere ulaştırılır. Tüketim noktaları, bulundukları konum ve ihtiyaç duyulan enerji miktarına göre elektriğin iletiminin yapıldığı hatlardan elektrik enerjisi çekebildikleri gibi, dağıtım hatlarından da elektrik enerjisi çekebilirler. Elektrik faturaları ise belirli bir elektrik tarifesi doğrultusunda hesaplanarak kesilir.
Elektrik tarifeleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından her 3 ayda bir, yılda toplam 4 kez olmak üzere yayınlanır. Güncel elektrik tarifelerine EPDK’nın internet sitesi üzerinden erişim sağlanabilir.
Elektrik tarifeleri her tüketici grubu için farklıdır ve aboneliğin tipine göre tabi olunan tarife doğrultusunda faturalandırma yapılır. Örneğin, aynı miktardaki elektrik enerjisinin evde veya sanayide tüketilmesi durumunda karşımıza çıkacak fatura tutarı farklı olacaktır.
Tarife yapısını anlamak için tarife tablosundan daha küçük bir kesime, dağıtım sistemi alçak gerilim ticarethane ve mesken tarifelerine bakalım;
| Dağıtım Sistemi Alçak Gerilim | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Abonelik Tipi | Aktif Enerji Bedeli | Dağıtım Bedeli | |||
| Tek Zamanlı | Gündüz | Puant | Gece | ||
| TL/kWh | TL/kWh | TL/kWh | TL/kWh | TL/kWh | |
| Ticarethane Düşük Kademe | 2.4637 | 3.104593 | 5.180865 | 1.452583 | 0,796378 |
| Ticarethane Yüksek Kademe | 3.0684 | 3.104593 | 5.180865 | 1.452583 | 0,796378 |
| Mesken Düşük Kademe | 0,494065 | 1.426273 | 2.704077 | 0.404418 | 1,365179 |
| Mesken Yüksek Kademe | 1,391181 | 1.426273 | 2.704077 | 0.404418 | 1,365179 |
Normalde tarife tablolarında yer alan birim fiyatlar krş/kWh biriminden verilir. Elektrik faturalarını daha rahat anlayabilmek için birim fiyatlar TL/kWh cinsine de dönüştürülmüştür. Tek zamanlı, gündüz, puant ve gece olarak yer alan değerler aktif enerji birim fiyatları ile dağıtım bedelinin toplamı şeklindedir. Yani bu birim fiyatlardan tablonun en son sütunundaki dağıtım bedeli birim fiyatını çıkardığımızda vergi ve diğer bedeller hariç, yalnızca elektrik enerjisi için belirlenen birim fiyat bulunur. Faturaların okunabilirliğinin kolaylaşması amacı ile aktif enerji bedeli ve dağıtım bedeli tek bir birim fiyat içinde faturalara yansıtılır.
Tek Zamanlı Birim Fiyat Nedir?
Tek zamanlı birim fiyat, günün her zaman dilimi için aynı birim fiyat üzerinden faturalandırma yapılacağı anlamına gelir. Bu durumda faturanızda yalnızca toplam enerji tüketimi ile tek zamanlı birim fiyat ile hesaplanan tutarı görürsünüz.
Üç Zamanlı Tarife Nedir?
Üç zamanlı elektrik tarifesi, gündüz, puant ve gece olarak belirlenen zaman dilimlerinde farklı elektrik birim fiyatları uygulanarak faturalandırma yapılması anlamına gelmektedir. Aynı zamanda çok zamanlı tarife olarak da bilinir. Elektrik aboneliği yaparken, tercihinizi belirtmeniz durumunda üç zamanlı faturalandırmadan da yararlanabilirsiniz. Üç zamanlı tarifeden yararlanabilmeniz için sayacınızın elektronik sayaç olması gereklidir. Burada dikkat edilmesi gereken kısım; zaman dilimleri için birim fiyatlar farklı olduğundan tüketim karakteristiğinize göre avantajlı olan tarifeyi tercih etmektir. Üç zamanlı tarifede pahalıdan ucuza birim fiyat sıralaması: Puant > Gündüz > Gece şeklindedir. Bu sebeple elektrik tüketiminiz gece saatlerinde daha fazla ise, faturalarınıza avantaj sağlayabilirsiniz. Üç zamanlı tarifeden yararlanırken özellikle puant saatlerinde fazla tüketim yaparsanız, tek zamanlı tarifeye göre daha fazla elektrik faturası ödemeniz de mümkün.
Gündüz, Puant, Gece Nedir?
Elektrik tüketimi yapılan zamanlara göre elektrik tarifesi olan üç zamanlı tarife, gündüz (T1), puant (T2 nedir? puant nedir? sorularının cevabı için puant saatleri sayfasını inceleyebilirsiniz), gece (T3) olarak ilgili saat dilimlerindeki elektrik tüketimine göre fiyatlandırılır. Bu zaman dilimleri aşağıdaki şekildedir.
Yaz saatine göre güncellenen sayaçlarda
- Gündüz (T1): 06:00-17:00
- Puant (T2): 17:00-22:00
- Gece (T3): 22:00-06:00
Yaz saatine göre güncellenmeyen sayaç için kış saatleri
- Gündüz (T1): 07:00-18:00
- Puant (T2): 18:00-23:00
- Gece (T3): 23:00-07:00
Yaz saatine göre güncellenmeyen sayaç için yaz saatleri
- Gündüz (T1): 06:00-17:00
- Puant (T2): 17:00-22:00
- Gece (T3): 22:00-06:00
Elektrik Faturası Nasıl Hesaplanır?
Elektrik faturaları, enerji tüketim bedeli, enerji fonu, belediye tüketim vergisi (BTV veya havagazı tüketim vergisi olarak da yer alabilir) ve KDV olmak üzere 5 ana kalemden oluşur. Elektrik tüketimi, periyodik olarak sayaç üzerinde yer alan endeks değerlerinin okunması ile tespit edilir. İlgili periyotta gerçekleşen tüketim değeri; yukarıda da örnekleri verilen, aboneliğin tabi olduğu tarife doğrultusunda, tüketim ile enerji birim fiyatının çarpılması ile enerji tüketim bedeli bulunur. Yukarıda da bahsedildiği üzere, aktif enerji birim fiyatına dağıtım bedeli de dahildir. Dağıtım bedeli hariç olarak yalnızca elektrik enerjisine ödenen birim fiyat; aktif enerji bedelinden dağıtım birim fiyatının çıkarılması ile bulunur. Bu birim fiyatın tüketim miktarı ile çarpımının, %0,7’ si oranında enerji fonu ve %5’ i oranında BTV faturaya yansıtılır. Ancak, bu oranlar her abonelik için geçerli değildir. Örneğin, belediye sınırları dışında kalan bir abonenin faturasında BTV hesaplanmayacaktır.
Enerji tüketim bedeli ve fonların toplamına %8 ila 18 arasında değişen oranlarda KDV eklenerek toplam fatura tutarı hesaplanır.
Elektrik Tarifemi Değiştirebilir Miyim?
Elektrik faturalarında avantaj sağlamak adına, yukarıda bahsedilen hususları dikkate alarak tek zamanlı veya üç zamanlı tarifeye geçiş yapabilirsiniz. Üç zamanlı tarifeye geçiş yapabilmek için, elektronik sayacın olması gerektiği unutulmamalıdır. Sayacınız elektronik sayaç değilse de, aboneliğin bağlı bulunduğu dağıtım şirketinden sayacınızı elektronik sayaç ile değiştirilmesini de talep ederek üç zamanlı tarifeye geçiş yapabilirsiniz. Bunun için yazılı bir dilekçe ile aboneliğin bulunduğu bölgede görevli olan dağıtım şirketine başvuru yapmanız gereklidir.
Elektrik Faturamda Nasıl Avantaj Sağlarım?
Elektrik faturanızı düşürmek istiyorsanız, tüketim karakteristiğinize göre tek zamanlı veya üç zamanlı tarifeye geçiş yapabilirsiniz. Ya da serbest tüketici olma özelliğine sahipseniz, istediğiniz elektrik tedarikçisi ile irtibata geçerek teklif alabilir ve indirimli elektrikten yararlanabilirsiniz.
Serbest Tüketici Nedir?
Serbest tüketici limitleri her yıl EPDK tarafından belirlenen yıllık tüketim limitini geçen tüketicilere denir. 2024 yılı için belirlenen serbest tüketici limiti yıllık kWh’dir. Yani bir önceki yılda toplam 950 kWh ve üzerinde elektrik enerjisi tüketimi yaptıysanız serbest tüketici olarak elektrik enerjinizi indirimli fiyatlarla istediğiniz tedarikçiden temin edebilirsiniz.
