Doğal Gaz Sayacı Nedir? Nasıl Okunur?

Doğal Gaz Sayacı Çeşitleri Nelerdir?

Temel olarak iki çeşit doğal gaz sayacı bulunur. Doğal gaz sayacı çeşitleri şunlardır: 

• Mekanik doğal gaz sayacı 
• Ön ödemeli doğal gaz sayacı 

Mekanik doğal gaz sayacı, her ay okunarak doğal gaz tüketiminin belirlendiği ve buna göre fatura çıkartılan bir sayaç türüdür. Ön ödemeli doğal gaz sayacı ise bir tür kontör sistemi ile çalışır. Sayaca önceden yüklenen kredi ile sayaç kullanılmaya başlanır. Kredi tükendikten sonra, sayaç doğal gaz akışını otomatik olarak keser.

Doğal Gaz Sayacı Nasıl Çalışır? 

Doğal gaz sayacı, geçen doğal gaz miktarını metreküp cinsinden ölçen bir cihazdır. Doğal gaz sayacının içerisinde düz bir boru yer alır. Bu borunun bazı yerlerinde delikler bulunur. Bu deliklerde ise içeriye yerleştirilmiş transdüserler yer alır. Transdüser, enerji biçimlerini birbirine dönüştürmeye yarayan bir aparattır. Borunun içerisinden geçen doğal gaz miktarı, trandüserler tarafından gönderilen ultrasonik dalgalar ile tespit edilir. Tespit edilen doğal gaz miktarı sayacın tipine göre ekranda gösterilir. Sayaç ön ödemeli ise, içerisinde yer alan diğer aparatlar sayesinde doğal gaz akışı durdurulur.   

Doğal Gaz Sayacı Nasıl Monte Edilir?

Doğal gaz sayacının monte edilme işlemi toplamda yedi aşamadan meydana gelir. İlk aşamada projeye bakılarak doğal gaz sayacının yerleştirilmesi gereken en uygun yerin tespiti yapılır. Daha sonra doğal gaz sayacının monte edileceği askı sistemi duvara sabitlenir. Üçüncü aşamada ise doğal gaz sayacı bu askıya oturtulur. Doğal gazın verilmediği dairelerde borular kör tapa ile kapatılmıştır. Dördüncü aşamada vana kapalı vaziyette bu kör tapanın sökülme işlemi gerçekleştirilir. Daha sonra sayacın bağlantı bölgesine macun sürülüp ketenle sarılarak sızdırmazlık sağlanır.  Bu noktadan sonra altıncı aşamada sayaç ile doğal gaz borularının birbirine bağlantıları yapılır. Son aşamada ise sayacın çıkış noktasına test nipeline sahip dirsek yerleştirilir. Doğal gaz sayacının monte edilme işlemi, teknik ekibin geldiği gün içerisinde tamamlanır. Doğal gaz abonelerinden bağlantı bedeline ek olarak ayrıca sayaç ücreti temin edilmez. Doğal gaz aboneliği için gerekli evraklar ise şunlardır: 

• TC Kimlik kartı 
• Kira kontratı veya mülkiyeti ispatlayan tapu 
• Tesisat numarası 
• Doğal gaz sayacının taktırılacağı yer bir iş yeri ise bu evraklara ek olarak; kaşe, vergi levhası fotokopisi, ticaret sicil gazetesinin ilgili bölümünün fotokopisi ve imza sirküsü

Doğal Gaz Sayacı Nereye Monte Edilmelidir?

Doğal gaz sayaçları; ısı ve nem almayan, görülebilir ve ulaşımı kolay yerlere monte edilmelidir. Herhangi bir doğal gaz yetkilisi geldiği zamanın sayaca ulaşımı kolay ve sayacın görünümü net olmalıdır. Doğal gaz sayacı ortak kullanım alanlarında yer almalıdır. Daire içerisinde veya kazan dairesine monte edilmemelidir. Bu sayede yetkililer sayaç okuma veya onarma işlemleri için sayaca kolayca ulaşım sağlayabilir. 

Doğal Gaz Sayacı Arızalanırsa Ne Yapılmalıdır?

Doğal gaz sayacı çeşitli nedenlerden dolayı arızalanabilir. Bu arızalar; sayaçtan ses gelmesi, gaz sızıntısı meydana gelmesi ve sayacın ölçüm yapmaması gibi durumlarla kendisini gösterebilir. Sayacın ölçüm yapmadığı durumlarda genellikle sayaç yeni bir sayaç ile değiştirilir. Bazı durumlarda ise sayaç ölçüm yapmaya devam eder ancak yapılan ölçüm hatalıdır. Bu durum, olması gerekenden daha az veya daha fazla gaz tüketiminin ölçülmesine neden olur. Bu tip durumlarda doğal gaz sayacı kalibrasyon laboratuvarında inceleme altına alınarak hatanın nedeni bulunur. Hatanın nedenine göre sayaç onarılır veya yenisi ile değiştirilir.

Doğal gaz sayacında sızıntı olması ise bağlantının doğru yapılmaması veya bağlantı aparatlarında eskime meydana gelmesi ile ortaya çıkar. Doğal gaz sayacının gaz sızdırması tehlikeli ve acil müdahale isteyen bir durumdur. Doğal gaz sayacından ses gelmesi ise sayaç içerisindeki yağın tamamen kurumasına bağlı olarak meydana gelebilir. Doğal gaz sayacının herhangi bir şekilde arızalanması durumunda alo 187 doğal gaz arıza telefon numarası aranarak arıza bildirilmelidir. Bir diğer yöntem ise bölgedeki doğal gaz dağıtım şirketinin çağrı merkezini aramaktır. 

Doğal Gaz Sayacı Nasıl Değiştirilir?

Doğal gaz sayacının değişimi yalnızca doğal gaz dağıtım şirketinin yetkili uzman personeli tarafından yapılmalıdır. Doğal gaz sayaçları çeşitli nedenlerle değiştirilebilir. Bunlardan en önemlisi sayaçta arıza meydana gelmesidir. Doğal gaz sayacının ses çıkartması, ölçüm yapmaması veya gaz sızdırması, doğal gaz sayacının değiştirilmesini gerektirebilir. Ayrıca mekanik doğal gaz sayacı, ön ödemeli doğal gaz sayacıyla değiştirilmek isteniyor olabilir. Bunun tam tersi de mümkündür. Bu tip durumlarda doğal gaz sayacı değiştirilebilir.

Doğal gaz sayacının değiştirilmesi için doğal gaz dağıtım şirketini başvuru yapılması veya alo 187 doğal gaz telefon hattı aranmalıdır. Doğal gaz sayacı değişim bedeli 2022 yılı itibarıyla 371TL olarak belirlenmiştir. Bazı durumlarda ise doğal gaz sayacının arıza nedenine bağlı olarak ücretsiz değişim yapılır. 

Doğal Gaz Sayacı Nasıl Okunur?

Doğal gaz sayacı okunurken; sayaç numarası, tesisat numarası ve sayaç endeksinden faydalanılır. Sayaç endeksi okunurken doğal gaz yetkilisi doğal gaz tüketimini metreküp cinsinden kaydeder. Bu yöntemle tespit edilen tüketim, ilk endeksten çıkartılarak aylık dönem içerisinde kullanılmış olan gaz hacmi tespit edilir ve faturalandırma gerçekleştirilir. Sayaç numarası, sayaçların birbirinden ayırt edilmesini sağlayan ve her sayaca benzersiz şekilde verilmiş bir numaradır. Bu numara sayesinde herhangi bir karışıklık meydana gelmesi engellenir. Tesisat numarası ise dağıtım şirketindeki müşteri numarası olarak düşünülebilir. 

Doğal Gaz Sayacındaki Göstergeler Nasıl Okunur?  

Doğal gaz sayacındaki göstergeler şu şekilde okunur: 

• Sayaç endeksi: Sayaçtaki siyah bölümdür. Okuma sırasında kırmızı bölüm göz önünde bulundurulmaz. 
• Sayaç numarası: Sayaç endeksinin sol üst tarafında yazan numaradır. 
• Tesisat numarası: Sayaç endeksinin sağ üst tarafında yazan numaradır. 

Doğal Gaz Tüketim Miktarı Nasıl Belirlenir?  

Doğal gaz tüketim miktarının belirlenmesi için öncelikle sayaç okunur. Sayaçtan okunan endeks, ilk endeksten çıkartılarak aylık tüketim endeksi bulunur. Ardından düzeltme katsayısı ile çarpılır. Daha sonra kWh cinsine çevrilerek doğal gaz tüketim miktarı bulunmuş olur. 

Doğal Gaz Tüketimi kWh Cinsinden Nasıl Bulunur?

Doğal gaz tüketimi normal şartlarda metreküp cinsinden yapılır ve hesaplanır. Ancak metreküp ile kWh birbirlerine dönüştürülmesi mümkündür. Doğal gaz tüketiminin kWh cinsinden bulunması sırasında 1 metreküp doğal gazdan kaç kWh enerji üretilebileceği bilgisi önemlidir. Mevzuata göre 1 kWh doğal gazdan 860,42 kcal enerji elde edildiği kabul edilir. Bir metreküp doğal gazın yanımı sırasında elde edilen enerji kilokalori (kcal) birimiyle ifade edilir. Bu enerji tüketimini faturada kullanılan kWh cinsinden tespit etmek içinse aşağıdaki formül uygulanır. 

Doğal Gazda Düzeltilmiş Tüketim Nasıl Hesaplanır?

Düzeltilmiş tüketimin hesaplanmasında; sıkıştırılabilirlik, sıcaklık ve basınç faktörleri kullanılır. Düzeltilmiş tüketim, sayacın içerisinden geçen gazın hacim cinsinden ifadesidir. Hesaplama sırasında düzeltme katsayısı tüketim değeri üzerinde etkilidir. Düzeltilmiş tüketimin formülü şudur: 

Ölçülen tüketim (metreküp) x Düzeltme katsayısı

Doğal Gaz Faturası Nasıl Hesaplanır?

Doğal gaz faturası hesaplanırken; aylık tüketimin tespit edilmesi, düzeltilmiş tüketimin bulunması ve tüketimin kWh cinsine çevrilmesinden sonra gerekli vergi oranları ilave edilir. Faturanın hesaplanması sırasında doğal gaz yetkili personeli tarafından doğal gaz fatura hesaplama makinesine son endeks değeri girilir. İlk okuma endeksi ile son okuma endeksi arasındaki fark makine tarafından hesaplanarak bu endeks üzerine %18 KDV, ÖTV ve diğer kullanım bedeli kalemleri ilave edilerek doğal gaz faturasının hesaplama işlemi gerçekleştirilir.