Yenilenebilir Enerji Nedir?
Yenilenebilir enerji, doğal süreçlerden faydalanarak elde edilen enerji olarak tanımlanabilir. Kısıtlı fosil kaynaklara bağlı kalmadan üretilir, başka bir deyişle kaynağı tükenmez, yani sürekliliği vardır. Sürdürülebilir enerji olarak da bilinen bu enerji türünün kullanımının yaygınlaşmasına, özellikle de kömür, petrol gibi kaynakların çevreye verdiği zarar düşünüldüğünde günümüzde büyük önem verilmektedir.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?
Sürdürülebilir enerji çeşitlerini, elde edildikleri doğal kaynaklar ile birlikte şu şekilde sıralayabiliriz:
- Güneş Enerjisi (Güneş),
- Dalga Enerjisi (Okyanus ve denizler),
- Rüzgar Enerjisi (Rüzgar),
- Biyokütle Enerjisi (Bitkiler, algler, gübre gibi organik atıklar),
- Jeotermal Enerji (Yeraltı suları),
- Hidrolik Enerji (Nehirler),
- Hidrojen Enerjisi (Su ve hidroksitler).
Son yıllarda yenilenebilir enerji kaynakları arasından güneş enerjisi kullanımının oldukça yaygınlaştığı ve kullanım trendinin hızlı bir şekilde artış gösterdiği gözlemlenmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları ile üretilen enerjinin kullanımı, hem yakıt maliyetleri açısından ekonomiye sağladığı olumlu etkiler, hem de çevre dostu olmasıyla doğaya zarar vermemesi, böylelikle de karbon ayak izini düşürmesi bakımından avantajlıdır.
Ülkemizde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı Nasıldır?
Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı pek çok kanun, yönetmelik ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) kararıyla desteklenmekte ve teşvik edilmektedir. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) ile üreticiler, devletin bu konuda sağlamış oldukları teşvik avantajlarından üst düzeyde faydalanmaktadır. Bu mekanizma ile temel amaç ülkemizin dışa bağımlı olarak süregelmiş enerji arz durumunu düzenleyerek enerji kaynaklarında dışa bağımlılığı azaltmak, ve enerji kaynaklarının çevreye zarar vermemesini sağlamaktır. Özel sektörün doğal enerji kaynaklarına yönelmesi ile hem enerjide dışa bağımlılık azalacak, hem de çevre dostu bir enerji üretimi süreci oluşacaktır. Bu mekanizmanın ilerleyen dönemlerde daha da geliştirilmesi ve teşviklerin artırılması, yenilenebilir enerji yatırımlarının artmasına, böylelikle de bu tür enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaşmasına imkan sağlayacaktır.
Ülkemizde henüz %100 yeşil enerji kullanımı gibi bir sertifikasyon mekanizması tam anlamıyla oturmamıştır. Bu alanda çalışmalar olmakla birlikte, bu ancak karbon piyasaları da dahil olmak üzere tüm piyasaların oluşturulması sonucunda mümkün olabilecektir. Öte yandan, Avrupa Birliği ülkelerinin pek çoğunda tüketiciler, %100 yenilenebilir kaynaklı elektrik kullanma şansını bulmaktadır.
Yenilenebilir Enerji Konusunda Tüketici Ne Yapabilir?
Ülkemizde tüketiciler, elektrik tedarikçilerinin üretim portföylerine bakarak, teşvik edici bir unsur olarak tercihlerini doğal kaynaklı enerji üretimine önem veren firmalar doğrultusunda yapabilirler. Yani farklı tedarikçilerin elektrik üretim yatırımlarını kontrol edebilir, ürettikleri elektriğin ne kadarının doğal kaynaklı olduğunu öğrenebilir ve bu doğrultuda doğal kaynaklı santrali daha fazla olan elektrik tedarikçisini tercih edebilirsiniz. Tam anlamıyla %100 doğal enerji kullanıyor olacağınızı henüz söyleyemesek de, bu tip bir yaklaşımla doğal kaynakların tedarikçiler tarafından daha çok kullanılmasını ve yatırım kararlarının bu doğrultuda alınmasını teşvik edebilirsiniz.
Yenilenebilir enerjinin evlerde de kullanılabileceği de unutulmamalıdır. Özellikle güney şehirlerimizde sık karşılaştığımız, evlerin çatılarına kurulmuş güneş panelleri bunun güzel bir örneğidir. Bu kullanım elektrik üretiminden ziyade sıcak su sağlamak için yapılmaktadır. Ancak su ısıtmak için harcanan elektrik ve diğer fosil kaynaklı yakıtlar ile bunların oluşturduğu karbon ayak izi düşünüldüğünde, ev tipi su ısıtma güneş panellerinin kullanımının hem ekonomiye hem de çevreye önemli bir katkı sağlayacağı rahatlıkla söylenebilir.
