Swap Nedir?
Swap Ne Anlama Gelir?
Swap, “takas” anlamına gelen İngilizce kökenli bir kelimedir. Özellikle uluslararası bankacılık işlemlerinde sıklıkla kullanılan swap kelimesi, ülkeler arasında yapılan ticaret anlaşmalarında da kullanılır. Swap işleminde kullanılan araç, herhangi bir şey olabilir. Ancak genellikle bu araç belirli bir anapara olarak belirlenir.
Swap Nedir?
Swap, kelime anlamı itibarıyla takas, değiştirmek anlamlarına gelen bir kelimedir. Swap, iki taraf arasında belirli bir sorumluluğa bağlı olarak faiz ödemelerinin döviz cinsinden değiştirildiği bir takas işlemidir. Swap anlaşmaları yapılmasının en öncelikli amacı, döviz kuru dalgalanmalarına karşı riski minimize etmektir. Swap faiz kurları, hisse senetleri, emtia (ticarette konu olan malların tümüne verilen isimdir. Örnek: altın, buğday) ve döviz kurlarına göre işlem görmektedir. Vadeli işlemlerden farklı olarak borsada işlem görmez. Kişinin, kısa vadeli piyasalar karşısında talep ettiği sabit oranlara, swap oranları denir. İki farklı para biriminin faiz oranları arasındaki fark, işlem yapılacak olan paritede swap oranını belirler.
Swap Ne İşe Yarar?
Swap, döviz kurunda meydana gelen ani değişimlere karşı, riskin minimuma indirilmesi işine yarar. Yapılan swap anlaşmaları sayesinde, döviz cinsleri karşılıklı olarak değiştirilebilir. Taraflardan herhangi birinin ulusal parasının, döviz karşısında ani dalgalanmalara maruz kalması swap işlemi sayesinde daha az zararla atlatılabilir. Swap vasıtasıyla döviz ihtiyacı yüksek olan taraflar, kısa vadede döviz akışına sahip olabilir. Swap işlemlerinin tercih edilme sebepleri aşağıdaki gibidir.
- Piyasada değişkenlik gösteren faizli kredi geri ödemelerini riskten koruma ve azaltma ihtiyacının bulunması
- Swap işlemleri sözleşmelerin tasarlanmasında esneklik sağlaması (Esneklikler takas işlemlerinin varyasyonlarını artırır)
- Mevcut veya alternatif nakit akışlarında yatırımla ilgili faydalar artış göstermesi
Swap Nasıl Yapılır?
Swap işlemi genellikle döviz kurunun dalgalanmaya başladığı ve olağan dışı hareketliliğe sahip olduğu dönemlerde daha çok yapılır. Swap işlemi yapılırken taraflar arasında sözleşme imzalanır. Bu sözleşme kapsamında takas edilen ürünler, vade zamanı ve diğer sözleşme şartları belirlenmiş olur. Taraflar arasında gerçekleşecek olan takas işlemleri bu sözleşmenin maddelerine uygun olarak gerçekleştirilir. Bu işlem genellikle “swap anlaşması” olarak tanımlanır.
Swap Türleri Nelerdir?
Swap, iki taraf arasında belirli bir sorumluluğa bağlı olarak faiz ödemelerinin döviz cinsinden değiştirildiği bir takas işlemidir. Swap anlaşması yapma amaçlarının başında, döviz kuru dalgalanmalarına karşı riski minimize etmek gelir. Finans alanındaki gelişmelerle birlikte swap kullanımı artmıştır. 3 çeşit swap türü vardır. Swap türleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Faiz Swapları
- Sabit faiz – değişken faiz swapı
- Değişken faiz – değişken faiz swapı
- Vadeden önce son verme hakkı veren swaplar
- Vadeli (forward) swaplar
- Faiz oranının sonradan belirlenmesi hakkını veren swaplar
Para (Döviz) Swapları
- Sabit Faiz- Değişken Faiz Para Swapı
- Değişken Faiz- Değişken Faiz Para Swapı
Diğer Swap Türleri
- Para (Döviz) opsiyon swapları
- Geçişli Swaplar
- Birleşik geçişli swaplar
- İkili para swapları
Swap Anlaşması Nedir?
Swap anlaşması, iki taraf arasında swap işlemi yapmak üzere belirli bir sözleşme oluşturulması ve bu sözleşmenin her iki tarafça onaylanarak imzalanmasıdır. Taraflar arasında gerçekleşecek olan swap işlemlerinin tamamı, yapılmış olan swap anlaşmasına uygun olarak gerçekleştirilir. Swap anlaşmalarının, çeşitlerine ve miktarlarına göre bir fayda amacı vardır ve ticari sınırları korumaya aynı zamanda farklı piyasalara ulaşmayı sağlar. Swap anlaşmalarının asıl amacı ise döviz kurları ve faiz oranlarının gösterdiği değişkenlikten oluşabilecek riskleri en aza indirmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının, Çin Merkez Bankası ile (15 Haziran 2021 tarihinde hazineye giren) 6 milyar dolarlık, 12 Ağustos 2021'de Güney Kore Merkez Bankası ile 2 milyar dolarlık ve Katar Merkez Bankası ile 20 Mayıs 2020 tarihinde 15 milyar dolarlık olmak üzere toplamda 23 milyar dolarlık swap anlaşması bulunmaktadır.
Faiz Swapleri Nelerdir?
Sabit Faiz- Değişken Faiz Swapı
Sabit faiz – değişken faiz swapında taraflardan birisi için faiz oranı sabitken diğer taraf için faiz oranı değişkendir. Faiz oranının değişkenliği swap anlaşması kapsamındaki şartlara göre yapılır.
Değişken Faiz- Değişken Faiz Swapı
Değişken faiz – değişken faiz swapında her iki taraf için de faiz oranları değişkendir. Faiz oranlarının değişkenlik şartları, swap anlaşması kapsamında belirlenir.
Vadeden Önce Son Verme Hakkı Veren Swaplar
Her swap anlaşmasında belirli bir vade süresi bulunur. Swap işlemleri bu vade süresi gözetilerek gerçekleştirilir ancak vadeden önce son verme hakkı veren swap anlaşmalarında, taraflardan herhangi birisi swap anlaşmasını vade süresinden önce sonlandırabilir.
Vadeli (Forward) Swaplar
Vadeli swaplarda taraflar swap işlemlerini belirlenmiş vadelere göre gerçekleştirir. Örnek olarak üç ay vadeli olarak döviz satın alan taraf, bu dövizi 16 ay vadeli olarak satabilir. Aynı tür ve miktardaki dövizin, farklı vadelerde satılmasını sağlayan bir swap türüdür.
Faiz Oranının Sonradan Belirlenmesi Hakkını Veren Swaplar
Her swap anlaşmasında tarafların faizleri belirlenir. Bu faizler bazen sabit bazen değişken olarak belirlenebilir. Faiz oranının sonradan belirlenmesi hakkını veren swaplarda ise faiz oranları anlaşma sonrasındaki herhangi bir zamanda belirlenebilir. Bu durum tamamen swap anlaşmasını gerçekleştiren tarafların yaptığı anlaşma koşullarına bağlıdır.
Para Swapleri Nelerdir?
Tarafların önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli miktardaki para birimlerini değiştirmek suretiyle gerçekleştirdikleri işlemlerdir. Belirli bir süre sonunda değiştirilen ana paraların geri verilmesini içeren bir anlaşma olarak tanımlanabilir.
Çapraz Döviz Swapleri Nelerdir?
Çapraz döviz swapleri farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerine borçlanan tarafların, anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere diğer tarafla yaptığı anlaşmadır.
Swap'ın Kullanım Alanları Nerelerdir?
Swap'ın Kullanım Alanları Nerelerdir? Swap işlemi bankacılık ve ticaret alanında sıklıkla kullanılır. Swap işleminin kullanım alanlarının başında risk yönetimi gelir. Swap işlemi genellikle riskin minimize edilmesi amacıyla yapılır ancak swapın daha farklı kullanım alan ve yöntemleri de mevcuttur. Kaynak kullanım maliyetlerini düşürmek maksadıyla swap işlemi yapılabileceği gibi aktif getiri oranlarının yükseltilmesinin amaçlanması da swap işleminin kullanım alanlarından bir tanesidir. Swap işlemi aynı zamanda arbitrajda da kullanılır. Arbitraj, farklı piyasalarda işlem gören aynı menkul kıymetin, paranın veya değerli madenin fiyatının farklı olması durumunda eş zamanlı olarak düşük fiyatlı piyasadan alınıp yüksek fiyatlı piyasada satılarak risksiz kar elde edilmesidir.
Swap İşlemlerinin Avantajları Nelerdir?
Swap işlemleri, geleneksel yatırım araçlarını korumak ve risk yönetimini sağmak için tercih edilen bir işlem türüdür. Swap işlemlerinin avantajları aşağıda sıralandığı gibidir.
- Ticari sırları korur.
- Sözleşmelerin istenilen vadede yapılabilmesini sağlar.
- Piyasanın dengesizliğinden korur.
- Farklı piyasalara erişim sağlar.
- Kaynak kullanım maliyetlerini düşürmek için kullanılabilmesi avantaj sağlar.
SWAP Ne Demek?
Swap, iki taraf arasında varlık veya yükümlülüklerin belirli bir zaman dilimi içinde değiştirildiği finansal bir takas sözleşmesidir. Genellikle döviz cinsleri, faiz ödemeleri veya başka finansal unsurlar karşılıklı olarak değiştirilir. Swap piyasaları, finansal yeniliklerin ve ürünlerin geliştirildiği hızlı büyüyen uluslararası sermaye piyasalarının bir parçasıdır. SWAP örnekleri arasında faiz oranı swapları, döviz swapları ve emtia swapları gibi çeşitli türler bulunur.
Varlık Swapları Nelerdir?
Varlık swapları, finansal işlemlerde varlık veya yükümlülüklerin takas edildiği sözleşmelerdir. Bu işlemler genellikle faiz oranları, döviz kurları veya diğer finansal unsurların riskini yönetmek veya özelleştirmek amacıyla gerçekleştirilir. Örneğin, değişken faizin sabit faize dönüştürülmesi gibi işlemler varlık swaplarına örnek olarak verilebilir.
Swap Oranları Nasıl Belirlenir?
Swap oranları, işlem yapılacak olan swap türünde kullanılan iki farklı para birimi arasındaki faiz oranlarının arasındaki farktan türetilir. Bu fark, işlemi gerçekleştiren tarafların risklerini yansıtır ve işlemdeki faiz takası miktarını belirler. Swap oranları, finansal piyasalardaki faiz oranlarının dalgalanmalarına ve arz-talep dengesine bağlı olarak sürekli olarak değişebilir.
Forex Swap Nedir?
Forex swap, forex piyasalarında gecelik taşıma maliyetini ifade eder ve iki ülkenin para birimleri arasındaki faiz farkına dayalı olarak hesaplanır. Swap oranları, işlem yapılan döviz çiftine göre değişebilir ve işlem platformlarında genellikle Amerikan doları (USD) cinsinden gösterilir. İslami veya swapsız forex hesapları, faiz maliyetlerinden kaçınmak isteyen yatırımcılar için sunulan bir seçenektir. Uluslararası piyasalarda swaplar point cinsinden de ifade edilebilir, bu da yatırımcıların farklı döviz çiftleri üzerinde farklı swap oranlarına sahip olabileceği anlamına gelir. Forex swap işlemleri, yatırımcıların faiz farklarından faydalanma veya bu maliyetleri minimize etme amacıyla kullanılır.
Swap Sözleşmesi Nedir?
Swap sözleşmesi, iki taraf arasında varlık veya yükümlülük değiş tokuşunu düzenleyen bir anlaşmadır. Bu anlaşma genellikle faiz oranları, döviz kurları veya diğer finansal araçlar üzerinde gerçekleşir. Katılan ülkeler, kendi para birimlerini uluslararası ticarette kullanarak döviz rezervlerini artırabilir ve uluslararası finansal iş birliğini teşvik edebilirler. Swap anlaşması, uluslararası para birimi kullanımını destekleyen önemli araçlardan biridir.
Swap İşlemlerinin Dezavantajları Var mıdır?
Swap işlemleri finansal piyasalarda risk yönetimi amacıyla yaygın olarak kullanılır. Bu işlemlerin dezavantajları da vardır, çünkü kredi, faiz ve kur riskini tamamen ortadan kaldırmazlar. Swap işlemleri resmi bir piyasada değil, tezgah üstü (OTC) piyasalarda gerçekleşir ve standart bir yapıları olmadığı için özelleştirilebilirler. Bu nedenle, swap işlemleri yapmadan önce dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve riskler göz önüne alınmalıdır.