Mikro İhtiyati Denetim Nedir?

Mikro İhtiyati Denetim, finansal sistemin sağlıklı işleyişini ve bireysel finansal kurumların güvenilirliğini sağlamayı amaçlayan bir denetim türüdür. Bireysel bankalar ve finansal kuruluşların mali sağlamlığını, risk yönetimi süreçlerini ve iç kontrollerini inceleyerek finansal istikrarı korumayı hedefler.
Mikro İhtiyati Denetim Nedir?

Mikro İhtiyati Denetimin Temel Prensipleri

Mikro İhtiyati Denetim, Basel III düzenlemeleri gibi uluslararası düzenlemeler çerçevesinde belirlenen prensipler üzerine kuruludur. Mikro ihtiyati denetim; sermaye yeterliliği, likidite gereksinimleri, stres testleri ve risk yönetimi politikalarının birlikte ele alınması ile gerçekleşir. Uluslararası Ödemeler Bankası (BİS) tarafından 2013'te yayınlanan Basel III standartlarına göre, düzenleyici otoriteler, finansal kuruluşların finansal raporlamalarını düzenli olarak denetlemektedir ve gerekli durumlarda müdahalede bulunmaktadır.

Mikro İhtiyati Denetimde Kullanılan Araçlar Nelerdir?

Mikro İhtiyati Denetim türünde kullanılan başlıca araçlar arasında sermaye yeterliliği oranları, likidite kapsam oranları (LCR), net istikrarlı fonlama oranları (NSFR) ve stres testleri bulunur. Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından 2018 yılında yayınlanan "Risk Assessment Methodology" raporuna göre bu araçlar, finansal kuruluşların mali sağlamlığını değerlendirmek ve potansiyel riskleri erken aşamada tespit etmek için kullanılmaktadır.

Mikro İhtiyati Denetimin Yararları Nelerdir?

Mikro İhtiyati Denetim, finansal kuruluşların mali sağlamlığını artırarak genel finansal sistemin güvenliğini ve istikrarını sağlar; yatırımcı güvenini artırır ve finansal piyasaların daha sağlıklı işlemesine katkıda bulunur.

Mikro İhtiyati Denetim Neden Gereklidir?

Finansal krizler, bankacılık sisteminin kırılganlıklarını ve bu sistemin bir bütün olarak nasıl etkilenebileceğini gözler önüne sermiştir. Mikro ihtiyati denetim, finansal krizlerin tekrarlanmaması ve finansal kuruluşların mali yapılarının sağlam kalması açısından kritik öneme sahiptir ve özellikle likidite riski, kredi riski ve operasyonel riskler gibi çeşitli finansal risklerin yönetimini iyileştirmektedir.

Mikro İhtiyati Denetim Kimler Tarafından Yapılır?

Mikro İhtiyati Denetim, genellikle merkez bankaları, bankacılık düzenleme ve denetleme kurumları gibi ulusal ve uluslararası finansal otoriteler tarafından yapılır. Türkiye'de bu denetimi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Avrupa'da Avrupa Merkez Bankası (ECB) yapmaktadır. Amerika'da ise Federal Rezerv Sistemi bu tür denetimleri gerçekleştirmektedir.

Mikro İhtiyati Denetim ile Makro İhtiyati Denetim Arasındaki Farklar Nelerdir?

Mikro İhtiyati Denetim, bireysel finansal kuruluşların mali durumunu ve risk yönetimi süreçlerini incelerken Makro İhtiyati Denetim genel olarak finansal sistemin tamamını ve sistemik riskleri ele almaktadır. Finansal İstikrar Kurulu (FSB) tarafından 2015'te yayınlanan "Macroprudential Policy Framework" raporuna göre makro ihtiyati denetim, finansal sistemin geneline yayılabilecek riskleri ve finansal istikrarsızlıkları önlemeyi hedefler, mikro ihtiyati denetim daha çok bireysel kurumların sağlamlığını ve güvenilirliğini korumaya odaklanır.

Mikro İhtiyati Denetimde Karşılaşılan Zorluklar Nelerdir?

Mikro İhtiyati Denetim sürecinde finansal kuruluşların yapısal karmaşıklığı, finansal ürünlerin çeşitliliği ve piyasa koşullarının hızla değişmesi gibi zorluklar ortaya çıkar. Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS) tarafından 2014'te yayınlanan rapora göre, düzenleyici otoritelerin finansal kuruluşlardan sağladıkları verilerin doğruluğu ve güncelliği de yaşanan zorluklardandır. 

Mikro İhtiyati Denetim Alanında Kimler Çalışmalar Yapmıştır?

Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, finansal krizler ve düzenleyici politikalar üzerine çalışmalarıyla bilinen Paul Krugman ve risk yönetimi konusunda önemli katkılar sağlayan Robert C. Merton Mikro İhtiyati Denetim alanında önemli çalışmalar yapmıştır. Özellikle Joseph Stiglitz'in 2010 yılında yayımladığı "Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy" adlı kitabında finansal denetim ve düzenlemelerin önemine vurgu yapılmıştır.

Mikro İhtiyati Denetimde Teknolojinin Rolü Nedir?

Teknolojinin gelişimi, Mikro İhtiyati Denetim süreçlerini daha etkin ve verimli hale getirmektedir. Büyük veri analitiği, yapay zeka ve makine öğrenimi gibi teknolojiler, finansal kuruluşların risklerini daha doğru bir şekilde değerlendirmeye yardımcı olmaktadır.

Mikro İhtiyati Denetimin Geleceği Nasıldır?

Mikro İhtiyati Denetim alanında teknolojinin daha da etkin kullanılması ve uluslararası düzenlemelerin daha uyumlu hale getirilmesi beklenmektedir. Gelecekte iklim değişikliği gibi yeni ortaya çıkan risklerin denetim süreçlerine dahil edilmesi önem kazanabilir. Finansal sistemin giderek daha karmaşık hale gelmesi, denetleyici otoritelerin sürekli olarak kendilerini yenilemelerini ve geliştirmelerini gerektirebilir.

İlgili İçerikler

9 Ekim 2024 tarihinde yayınlandı.
Son Güncelleme: 9 Ekim 2024
Çağada Kırım
Çağada Kırım
Tasarruf Uzmanı / Ekonomist
Yazar Hakkında
Çağada Eroğlu Kırım (d.1987, Bursa) yatırımcı, iş insanı ve seri girişimcidir. Lisans eğitimini Koç Üniversitesi İşletme Bölümü ile tamamlayan Çağada Kırım, Londra City Üniversitesi'nde enerji piyasaları üzerine yüksek lisans yapmıştır. Kırım, yüksek lisans eğitiminin devam ettiği süreçte bir dönem Amerika Birleşik Devletleri’nin California eyaletinin Los Angeles kentinde bulunan UCLA’da (University of California, Los Angeles) da eğitim almıştır. Çağada Kırım, 2013 yılında kurduğu encazip.com ile Türkiye’deki elektrik piyasalarının serbestleşmesi ve tüketici lehine gelişmesi konusunda önemli çalışmalar yürütmüştür. Kırım özellikle enerji ekonomisi ve finansal piyasalarda yaptığı başarılı öngörülerle ün salmış ve bu konularda bir referans noktası haline gelmiştir.
Detaylı Bilgi