Aktüer; finansal değerlendirme yaparak geleceğe yönelik öngörülerde bulunan uzmandır. Aktüerler, hem bugün hem de ileriye dönük projeksiyonlarla stratejik kararlar almada etkilidir. Finansal riskleri değerlendirmek, gelecekteki finansal konjonktürü öngörmek amacıyla projeksiyonlar yapmak, çözüm üretmek ve üretilen çözümlerin uzun vadeli sonuçlarını öngörmek de aktüerin görevleri arasındadır.
Aktüer Ne İş Yapar?
Aktüer, çeşitli istatistiksel hesaplamalarla sigorta poliçelerindeki riskleri, riziko ve prim bedellerini tespit eder. Geleceğe yönelik stratejik değerlendirmeler yaparak durumun hem mevcut hem de gelecekteki halini hesaba katan tavsiyelerde bulunur.
Aktüer Nasıl Olunur?
Dünyada aktüerlik için eğitim veren dört yıllık üniversiteler bulunur. Pek çok ülkede aktüerlik eğitimi iki yıllık yüksekokullarda da verilir. Aktüer olmak isteyen kişiler ilgili bölümü bitirerek ve gerekli olan diğer sertifikaları alarak aktüer olmaya hak kazanır.
Kimler Aktüer Olabilir?
Aktüer olmak için bazı mental ve maddi gereklilikler de bulunur. Aktüer olmak için özellikle iş dünyasına ilgi duymak gerekir. Bir aktüerde bulunması gereken özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Karmaşık veri kümelerini anlayabilmek, tanımlayabilmek ve analitik zekaya sahip olmak.
- İleri seviye bilgisayar kullanım yetkinliğine sahip olmak. Bilgisayarda veri tabanı, istatistik ve elektronik tablo okumaları ve kullanımları yapabilmek.
- Son derece teknik ve karmaşık ifadeleri, aktüerlik yetkinliğine sahip olmayan kişilere anlayabilecekleri bir dil ile ifade edebilmek.
- Matematik, istatistik ve olasılık hesaplamalarına hakim olmak.
- Problem çözme yetkinliğine sahip olmak.
Aktüer Olma Şartları Nelerdir?
Aktüer olma şartları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Dört yıllık Aktüerya Bilimleri bölümü veya iki yıllık Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokuluna bağlı aktüerya bölümünden mezun olmak
- Aktüerlik sınavını geçmek
- İflas veya konkordato ilan etmemiş olmak
- Aktüerler Yönetmeliğinde ifade edilen suçlardan hüküm giymemiş olmak (Bu suçlar arasında; nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas ve görevi kötüye kullanma gibi yüz kızartıcı suçlar yer alır.)
Aktüer Nasıl Stratejik Değerlendirme Yapar?
Stratejik değerlendirme; gerçek performans ile gerçekleşmesi umulan performansın karşılaştırılmasıyla stratejik plan kurulması ve mevcut planların değerlendirilmesidir. Aktüer, stratejik değerlendirme yaparken sigorta poliçesindeki tüm şartları göz önünde bulundurur. Riziko bedeline ek olarak rizikonun gerçekleşme ihtimallerini de sigortaya konu olan ürünün durumuna göre tespit eder. Rizikonun gerçekleşmesi halinde ortaya çıkacak zararın karşılaştırmasını yaparak stratejik değerlendirmeyi tamamlar.
Aktüer Bir Değerlendirme Yaparken Neleri Dikkate Alır?
Değerlendirme sırasında aktüerin dikkate aldığı hususlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Sigorta rizikoları
- Sigorta prim bedelleri
Sigorta Rizikoları
Riziko, herhangi bir olayın meydana gelme veya gerçekleşme ihtimalidir. Sigorta rizikoları, sigortalanan unsurların nelere karşı sigortalandığına bağlı olarak risklerin meydana gelme ihtimalini ifade eder. Riziko arttıkça, sigorta bedeli de artar. Rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigortalının maddi talepte bulunma ve tazminat isteme hakkı ortaya çıkar. Bu durum, sigorta şirketinin sigortalı tarafa ödeme yapması anlamına gelir. Riziko, değerlendirme sırasında aktüer tarafından göz önünde bulundurulan faktörlerden bir tanesidir.
Sigorta Prim Bedelleri
Sigorta prim bedeli, sigorta poliçesi tarafından verilen güvencelere karşılık olarak sigortalı tarafından ödenen bedeli ifade eder. Sigorta bedeli, sigorta poliçesindeki şartlara göre belirlenir. Sigorta poliçesi kapsamında güvence altına alınan unsur sayısı, rizikolar ve ek teminatlar arttıkça sigorta prim bedeli de artar. Sigorta şirketi, rizikonun gerçekleşmesi halinde tazminat ödemek zorunda kalabilir. Sigorta için alınacak olan prim bedellerinin doğru hesaplanması büyük önem taşır. Sigorta bedeli, değerlendirme sırasında aktüer tarafından göz önünde bulundurulan faktörler arasında yer alır.
Türkiye’de Aktüer Nasıl Olunur?
Türkiye’de aktüer olmak için öncelikle lise mezunu olmak ve üniversite sınavına girmeye hak kazanmak gerekir. Sınavda başarılı olduktan sonra aktüerya bölümü tercih edilerek üniversite eğitimine başlanır. Türkiye’de aktüerya bölümü sınırlı sayıda üniversitede bulunur. Aktüerya bölümü bu üniversitelerde genellikle Uygulamalı Bilimler Fakültesi çatısı altında yer alır. Bazı yüksekokullarda Bankacılık ve Sigortacılık bölümüne bağlı olarak aktüerya eğitimi de verilir.
Aktüerin Sorumlulukları Nelerdir?
Aktüerin sorumlulukları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Riziko değerlendirmesi yapmak
- Meydana gelebilecek risklerin muhtemel mali sonuçlarını öngörmek ve analiz etmek.
- Alım ve satım pozisyonlarında risk takibi yapmak.
- Bütçe yönetimi konusunda danışmanlık yapmak.
- Yapılan analizleri ve öngörüleri matematiksel ve istatistiksel modellerle açıklamak.
- Sürece yönelik analiz ve bu analizlerin sunum ve değerlendirmelerini yapmak.
- Analizleri 3 aylık raporlarla arşivlemek.
- Sistem geliştirme konularında bilişim uzmanlarına danışmanlık yapmak.
