Brüt Takas Nedir?

Brüt Takas Nasıl Çalışır? Adım Adım İşleyiş

Anlık olarak gerçekleştirilen brüt takas, borsada manipülasyonu engellemek, daha güvenilir ve adil bir ortam oluşturmak amacıyla uygulanır. Borsada brüt takas işlem süreci şu şekilde işler:

• Brüt takaslı hisse senedi almak veya satmak isteyen yatırımcılar, öncelikle ilgili emri aracı kuruma iletir.
• Aracı kurum, işlemi normal takas sisteminde olduğu gibi işleme alır. Alım-satım emri, anlık olarak gerçekleştirilir, gün sonunda toplu gerçekleştirilmez.
• İşlemlerin anında gerçekleştiriliyor olması, hesapta yeterli teminat bulunma zorunluluğunu doğurur. Yeterli teminat bulunmaması durumunda işlem gerçekleşmez.
• Hesapta yeterli teminat olması durumunda takas hemen gerçekleştirilir ve alıcı-satıcı hesaplar arasında varlık transferi yapılır.

Brüt Takas ile Net Takas Arasındaki Farklar Nelerdir?

Brüt takas, her işlemin anında ve ayrı ayrı takasa tabi tutulduğu takas türüdür. Net takasta ise toplam işlemler birbirine mahsup edilerek sonuçlandırıl. Brüt takasta işlemlerin anında gerçekleşiyor olmasına karşılık net takasta işlemler toplu olarak, gün sonunda gerçekleştirilir.

Brüt Takasın Yatırımcılar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Brüt takas işleminin temel amacı, piyasada istikrarı sağlamak, ani fiyat dalgalanmalarının önüne geçerek yatırımcıyı koruma altına almaktır. Özellikle borsadaki manipülasyon işlemlerinin kontrol altına alınması, brüt takas ile desteklenir. Brüt takas, piyasaya şeffaflık sunması sebebiyle yatırımcıların ilgili borsaya yönelik güvenini artırır. Daha güvenli bir ortamda işlem gerçekleştiren yatırımcı, kar marjını da desteklemiş olur.

Brüt Takas Kararı Nasıl Alınır? Kimler Sorumludur?

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), belirli hisse senetlerinin alım-satım işlemlerine brüt takas uygulayabilir. Hisse senetlerinin ve yatırımcının korunması amacıyla alınan bu karar, piyasadaki olağandışı fiyat hareketlerini engellemeyi amaçlar. SPK tarafından getirilen bu tedbir ile piyasadaki ani dalgalanmaların önlenmesi ve yatırımcının korunması amaçlanır.

Brüt Takasın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Bir hisse senedinin brüt takasa alınması durumunda ilgili hisse senedi için alım-satım işlemleri yapılamaz. Hisse senedine yönelik bu kısıtlamalar, işlem hacminin düşmesine sebep olur. Düşen işlem hacmi ise fiyatlardaki olağandışı dalgalanmaların durulmasını sağlar.

Brüt takas, işlem hacmini düşürmesine karşılık manipülatif işlemlerin de önüne geçer. Temel amacı fiyat istikrarını sağlamak olan brüt takas, ani fiyat dalgalanmaları sebebiyle meydana gelecek piyasa dengesizlikleri de önler.

Brüt Takas Uygulaması Hangi Hisse Senetlerinde Yaygındır?

Brüt takas, bütün hisse senetlerine uygulanmaz. Brüt takasın uygulanacağı hisse senetleri, Borsa İstanbul (BİST)’un resmi internet sitesinde yayınlanır. Genel olarak şu hisse senetleri brüt takas kapsamına alınır:

• Yüksek işlem hacmi ve fiyat dalgalanmaları olan hisse senetleri
• Piyasa manipülasyonuna açık olduğu saptanan hisse senetleri
• Dönemsel olarak spekülatif hareketlere maruz kalan hisse senetleri
• Volatilitesi yüksek hisse senetleri

Brüt Takas Uygulaması Kaldırıldığında Piyasa Nasıl Etkilenir?

Brüt takas uygulamasının kalkmasıyla ilgili hisse senedi üzerindeki işlem kısıtı da kalkmış olur. İşlem kısıtının kalkması, hisse senedinin alım-satım hacmini artırabilir. Brüt takas sonrası hisse senedinin likiditesinin artması muhtemel kabul edilir.

Brüt Takas Ne Kadar Süreyle Uygulanır?

Brüt takasın hisse senedine uygulanma süresiyle ilgili net bir veri bulunmaz. Brüt takas uygulanan hisse senetleri, belirli aralıklarla güncellenir ve BİST resmi sayfasında açıklanır. Hisse senedi üzerindeki dalgalanmaların devam etmesi durumunda brüt takasın süresi de uzayabilir.

Brüt Takas Yatırımcıları Nasıl Etkiler?

Brüt takas, kıs vadeli spekülatif işlemler gerçekleştirilen yatırımcıları olumsuz etkileyebilir. SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) kararıyla brüt takas kapsamına alınan hisse senetlerinin fiyatlarının dengelenmesi, yanlış strateji sebebiyle yüksek fiyattan alım gerçekleştiren yatırımcının zarar etmesine sebep olabilir. Gerçekleştirilen işlem bakiyesinin T+2 döneminde hesaba geçmesi ise kısa vadeli işlem gerçekleştiren yatırımcıların likidite sıkışıklığı yaşamasına sebep olabilir.

Brüt Takas Kaldırıldıktan Sonra Ne Olur?

Brüt takas kaldırıldıktan sonra ilgili hisse senedine yönelik likidite artar. Brüt takasta işlem bakiyesinin T+2 döneminde hesaba geçmesi, işlem hacmini düşürür. Brüt takasın kalkmasıyla kısa vadeli işlemlere yönelik engel de ortadan kalkmış olur.

Brüt Takas Kararı Alındığında Hisse Fiyatları Ne Olur?

Brüt takas, olağandışı işlem hacmi meydana gelen hisse senetlerinin dengelenmesini sağlar. Yüksek işlem hacmi sebebiyle fiyatları olağan seviyenin üstüne çıkan hisse senetleri, brüt takas ile ideal fiyat aralığına gerilemiş olur.