VİOP Hesabı Nedir?
VİOP işlem hesabı, vadeli işlem sözleşmeleri yapmaya olanak sağlayan hesaptır. Bankalar üzerinden VİOP hesabı açılarak döviz, hisse senedi ve emtia alım-satım işlemleri gerçekleştirilebilir. VİOP ile hisse senedi, emtia ya da döviz dalgalanmalarına karşı koruma sağlanır. VİOP işlemleri ile borsa içerisinde meydana gelen spekülatif hareketliliklerden kar elde edilir.
VİOP Nasıl Çalışır?
VİOP ile işlem gerçekleştirebilmek için öncelikle VİOP açılış (başlangıç) teminatı ödenir. Başlangıç teminatı, VİOP ile pozisyon açılırken ödenmesi gereken minimum teminat tutarıdır. Başlangıç tutarı yatırıldıktan sonra talep edilen varlık için alım ya da satım emri verilir. Fiyatının düşeceği öngörülen bir varlık için alım, artacağı öngörülen bir varlık için satım emri verilir. Varlık, talep edilen tutara indiğinde ya da yükseldiğinde alım-satım emri gerçekleştirilir. Varlık sahibi, mevcut varlığının değerinin düşeceğini öngörüyorsa, satım emri vererek elde ettiği karı korur. Alım-satım emri vermeden önce VİOP kar sarar hesaplama yapılarak potansiyel getiri öğrenilebilir.
VİOP'ta İşlem Nasıl Yapılır?
VİOP’ta işlem yapmak için öncelikle VİOP üyesi olan bir banka ya da aracı kurumda yatırım hesabı açmak gerekir. Yatırım hesabı açılırken Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından hazırlanan risk bildirim formu imzalanır. Yatırım hesabı açılmasının ardından şu adımlar izlenir.
- Gerekli analizlerin ardından en uygun ürün için alım-satım kararı verilir.
- Verilen alım-satım emri aracı kurum ya da bankaya iletilir.
- Alım-satım emrinin bankaya iletilebilmesi için işlem emrinin eksiksiz olması gerekir. İşlem emrinde alım-satım adedi, talep edilen alım-satım fiyatı ve emir süresi gibi bilgiler yer alır.
Kimler VİOP’ta İşlem Yapabilir?
BİST üyesi bir bankada ya da aracı kurumda yatırımcı hesabı bulunan herkes VİOP’ta işlem yapabilir. Yatırım hesabı açma koşullarını yerine getiren kişiler VİOP üzerinden işlem gerçekleştirebilir. VİOP'ta işlem yapabilecek diğer kişiler şunlardır.
- Yatırımlarını riskten korumak isteyenler
- Yatırımlarını yüksek kar beklentisi ile yapan yatırımcılar
- Arbitrajcılar (İkiden fazla piyasada aynı anda işlem yaparak risksiz getiri elde etmek isteyenler)
VİOP'ta Hangi Hisseler Var?
Vadeli opsiyon borsası hem fiyatlar düşerken hem de fiyatlar artarken yatırım yapılmasını ve kazanç elde edilmesini sağlar. Birçok banka ve firma hissesi VİOP’ta yer alır. Vadeli işlem borsası hisse senetleri aşağıdaki gibi örneklendirilebilir.
- Akbank
- ASELSAN
- Garanti Bankası
- Arçelik
- Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.
- Türkiye Halk Bankası A.Ş.
- Türkiye İş Bankası A.Ş.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VİOP) Ne İşe Yarar?
VİOP sözleşmeleri genel olarak iki önemli işlev çerçevesinde gerçekleştirilir. Bu işlevler ve detayları aşağıdaki gibidir.
- Riskten Koruma: VİOP piyasası, yatırımcıları fiyat dalgalanmaları sebebiyle ortaya çıkan risklerden korur. Örneğin gözlemlendiği bir varlığın fiyatının düşeceğini öngören yatırımcı, söz konusu varlık için alım emri verir. Mevcut varlığının fiyatının düşeceğini öngören yatırımcı ise varlığı için satım emri verir. İlk ihtimalde potansiyeli bulunan bir varlık düşük fiyattan alınırken ikinci ihtimalde zaten getiri elde edilmiş olan bir varlığının getirisi korunur.
- Spekülasyondan Faydalanma: VİOP ile piyasalarda meydana gelen spekülasyonlardan gelir elde edilir. Yatırımcı, sürekli piyasa kontrolü ihtiyacı duymadan, vereceği alım-satım emirleri ile spekülatif hareket sonucu kar elde edebilir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VİOP) Yatırımı Nasıl Yapılır?
VİOP’ta işlem yapmak için öncelikle bir aracı kurum ya da bankada yatırımcı hesabı açılır. Hesap açılımının ardından bir varlık için VİOP kar zarar hesaplama işlemi gerçekleştirilir. Varlığın alım-satımının kar getirisi hesaplandıktan sonra alım-satım emri verilir. Talep edilen fiyat, alım satım emrinde yazılır. Varlığın talep edilen fiyata düşmesi ya da yükselmesi halinde yatırım işlemi gerçekleştirilir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VİOP) Teminat Tutarı Nedir?
VİOP teminatı, başlangıç ve sürdürme teminatı olmak üzere ikiye ayrılır. Başlangıç teminatı, pozisyon açarken gerekli olan minimum tutarı ifade eder. Sürdürme teminatı ise pozisyonun açık kalabilmesi için ödenir. VİOP teminat oranları VİOP teminat hesaplama için gerekli parametreler Takasbank tarafından belirlenir ve ilan edilir.
VİOP Avantajları Nelerdir?
Vadeli işlem piyasaları, yatırımcılar için birçok avantajı bünyesinde barındırır. VİOP teminat avantajları aşağıdaki gibidir.
- Yatırımcılara fiyat dalgalanmalarına karşılık güvence sağlar. Varlıkların karşı karşıya kalacakları değer düşüşü ve artışı gibi riskler, VİOP ile güvence altına alınır.
- VİOP, kaldıraçlı sistemle çalışır. Kaldıraç, yatırım getirisinin artırılması amacıyla tercih edilir. Kaldıraç sistemiyle, yatırım özkaynak yerine borç ile finanse edilir. Potansiyel getirisi yüksek olan kaldıraç sistemi, aynı zamanda yüksek riski de bünyesinde barındırır.
- VİOP ile hisse senedi, emtia ve döviz gibi farklı varlık sınıfları üzerinden işlem yapılabilir. Yatırımcılar, varlıklarını sınıflandırarak portföylerini zenginleştirebilir.
- VİOP, yatırımcıları fiyat dalgalanmalarına karşı koruduğu gibi, yatırımcılara spekülatif oluşumlardan kar elde etme imkanı da sunar. Yatırımcı, ileride fiyatının düşeceğini öngördüğü ürün için alım pozisyonu açar. Fiyatının yükseleceğini öngördüğü yatırım için ise satım pozisyonu açar. Bu sayede öngörüleriyle karını destekler.
