Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi, kişiler ve kurumlar arasında yapılan sözleşme ve anlaşmaları belgeleyen kağıtlardan alınan vergidir. Kişiler ve kişiler, kişiler ve kurumlar ile kurumlar ve kurumlar arasında yapılan hukuki ve resmi işlemlerin geçerliliği, damga vergisi ile belgelenir. Damga vergisinin oranı veya tutarı, belge türüne göre değişkenlik gösterir.
Damga Vergisi Hangi Durumlarda Ödenir?
Damga vergisi kapsamında yer alan belge ve işlemler, Damla Vergisi Kanunu ile düzenlenir. Genellikle aşağıda yer alan hukuki ve resmi işlemler, damga vergisine tabi tutulur:
- Kişiler arasında yapılan resmi anlaşma ve sözleşmeler
- Kişiler ve kurumlar arasında yapılan resmi anlaşma ve sözleşmeler
- Kurumlar arası gerçekleştirilen resmi anlaşma ve sözleşmeler
Damga Vergisi Oranları ve Hesaplama Formülü
30 Aralık 2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 70 Seri numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanacak damga vergisi tutarları, aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
Akitlerle ilgili kağıtlar
A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar:
- Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler: (Binde 9,48)
- Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden): (Binde 1,89)
- Kefalet, teminat ve rehin senetleri: (Binde 9,48)
- Tahkimnameler ve sulhnameler: (Binde 9,48)
- Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil): (Binde 1,89)
- Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler: (Binde 1,89)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) Resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri: (Binde 0)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) Resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmeler: (Binde 9,48)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen:
- Taksitle satış sözleşmeleri: (Binde 9,48)
- Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri: (Binde 0)
- Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri: (Binde 9,48)
- Paket tur sözleşmeleri : (Binde 9,48)
- Abonelik sözleşmeleri : (Binde 9,48)
- Mesafeli satış sözleşmeleri : (Binde 9,48)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında düzenlenen turist rehberliğine ilişkin sözleşmeler : (Binde 9,48)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:
- Toptan elektrik satış sözleşmeleri : (Binde 9,48)
- Perakende elektrik satış sözleşmeleri: (Binde 9,48)
- (Ek:6728/28. md.-Yürürlük: 09/08/2016) 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:
- Toptan doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler: (Binde 9,48)
- Tüketicilere doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler: (Binde 9,48)
- Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri: (Binde 0)
- Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri kapsamında yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmeleri: (Binde 0)
- Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işlerine ilişkin danışmanlık hizmet sözleşmeleri: (Binde 0)
- Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri: (Binde 0)
B. Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar:
1.Tahkimnameler : (672,40 TL)
2.Sulhnameler : (672,40 TL)
3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri: 3.783,20 TL
(Belli parayı ihtiva edenler dahil)
II. Kararlar ve mazbatalar
1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları:
- Belli parayı ihtiva edenler: (Binde 9,48)
- Belli parayı ihtiva etmeyenler: (672,40 TL)
2. (Ek : 6728/28. Md. – Yürürlük 9/8/2016) İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları: (Binde 5,69)
III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar
1. Ticari ve mütedavil senetler:
a) Emtia senetleri:
aa) Makbuz senedi (Resepise): (230,70 TL)
ab) Rehin senedi (Varant): (136,10 TL)
ac) İyda senedi: (21,10 TL)
ad) Taşıma senedi: (4,80 TL)
b) Konşimentolar: (136,10 TL)
c)Deniz ödüncü senedi: (Binde 9,48)
d) İpotekli borç senedi, irat senedi: (Binde 9,48)
2. Ticari belgeler:
a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri: (230,70 TL)
b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri:
ba) Bilançolar: (518,20 TL)
bb) Gelir tabloları: (247,40 TL)
bc) İşletme hesabı özetleri: (247,40 TL)
c) Barnameler: (21,10 TL)
d) Tasdikli manifesto nüshaları: (100,40 TL)
e) Ordinolar: (4,80 TL)
f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları : (100,40 TL)
IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar
1. Makbuzlar:
a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar: (Binde 9,48)
b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 6/6/2008) (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar: (Binde 7,59)
c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler: (Binde 7,59)
d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar: (Binde 7,59)
2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir):
a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için:(4,80 TL)
b) Vergi beyannameleri:
ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri: (672,40 TL)
bb) Kurumlar vergisi beyannameleri: (898,20 TL)
bc) Katma değer vergisi beyannameleri: (443,70 TL)
bd) Muhtasar beyannameler: (443,70 TL)
be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç): (443,70 TL)
c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler: (898,20 TL)
d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler: (329,30 TL)
e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri: (329,30 TL)
f) (Değişik:6728/28. Md. Yürürlük: 9/8/2016) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler: (526,00 TL)
3. Tabloda yazılı kağıtlardan aslı 1,00 Yeni Türk lirasından fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri: (4,80 TL)
Damga vergisi hesaplama formülü ise aşağıdaki gibidir:
Damga Vergisi Hesaplama Örnekleri
Damga vergisi hesaplama örnekleri, belge türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin sözleşme damga vergisi için %0,948 oranında damga vergisi alınır. 20.000 TL’lik bir sözleşmede damga vergisi şu şekilde hesaplanır:
20.000 x %0,948 = 189,6 TL olur.
Damga Vergisi Ödeme Süreci ve Yöntemleri
Damga vergisi, 3 şekilde ödenir. Damga vergisi pulu yapıştırılması, makbuz ve istihkaktan kesinti, damga vergisi ödeme yöntemleri arasında yer alır. Damga pulu yapıştırılması şekliyle ödeme, şu kağıtlar için tercih edilebilir:
- Makbuzlar
- Faturalar
- Ulaştırma ile ilgili olan kağıtlar
- Vergiye tabii diğer kağıtlar (Hazine ve Maliye Bakanlığı onay şartı bulunur)
Makbuz verilmesi şekliyle damga vergisi ödemek isteyenlerin şu detayları bilmesi gerekir:
- Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen mükellef, kurum ve kuruluşlar tarafından 1 ay içerisinde düzenlenmesi gereken kağıtlar, takip eden ayın yirmi altıncı gününün akşamına kadar ödeme yapmalıdır.
- Diğer hallerde, kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen on beş gün içerisinde vergi dairesine bildirilmeli ve aynı süre içerisinde ödeme yapılmalıdır.
İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme için Hazine ve Maliye Bakanlığınca şunlara izin verilir:
- Genel ve özel bütçeli daireler
- İl özel idareleri
- Belediyeler
- Bankalar
- Kamu iktisadi teşekkülleri ve bunların iştirakleri ile müesseseleri
Damga Vergisi Hangi Belgeler İçin Geçerlidir?
Damga vergisinin geçerli olduğu belgeler, belirli kategorilere ayrılır ve aşağıdaki şekilde açıklanır:
- Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler
- Kira sözleşmeleri
- Kefalet, teminat ve rehin senetleri
- Tahkimnameler, sulhnameler
- Fesihnameler
- İkinci el araç satış ve devir sözleşmeleri
- Hazinenin taşınmazlarına ilişkin sözleşmeler
- Gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri
- Kamu ihalelerine ilişkin sözleşmeler
- Tüketicinin Korunması Kanunu kapsamında yer alan sözleşmeler
- Turist rehberliği sözleşmeleri
- Elektrik ve doğalgaz piyasası satış sözleşmeleri
- İnşaat taahhüt ve danışmanlık hizmet sözleşmeleri
- Meclis ve resmi heyet kararlar
- İhale kararları
- Emtia senetleri, makbuz senedi, rehin senedi, taşıma senedi
- Konşimentolar
- Ticari belgeler
- Resmi dairelere yapılan ödemelere dair makbuzlar
- Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar
- Vergi beyannameleri (Gelir, kurumlar, KDV vs.)
Damga Vergisinden Muafiyet Şartları Nelerdir?
Damga vergisinden istisna edilen kağıtlar, Damga Vergisi Kanunu’nda, 2 sayılı tabloda düzenlenir. 2 sayılı tabloya göre damga vergisinden istisna sayılan belgeler şunlardır:
- Resmi daireler arasında kullanılan kağıtlar
- Resmi dairelerden kişilere verilen kağıtlar
- Kişilerden resmi dairelere verile kağıtlar
- Öğrenciler ve askerlerle ilgili kağıtlar
- İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kağıtlar
- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar
İlgili istisna belgelerine dair detaylar, Damga Vergisi Kanunu’nda detaylı bir şekilde düzenlenir.
Damga Vergisi Beyannamesi Nasıl Verilir?
Damga vergisi beyannamesi, vergi dairelerinden veya e-devlet üzerinden verilebilir. E-devlet üzerinden beyanname vermek için şu adımlar izlenir:
- E-devlet hesabına giriş yapılır.
- Gelir İdaresi Başkanlığına tıklanır.
- “Beyanname ve Bildirimler” bölümüne gidilir.
- “Damga Vergisi Beyannamesi” seçeneği seçilir.
Damga Vergisi Cezası ve İtiraz Süreci
Vergi cezası veya hatası olduğunu düşünen mükellef, vergi dairesi aracılığıyla itirazda bulunabilir. İtiraz, vergi dairesine başvuru ile yapılır ve vergi müdürünün kararıyla düzeltilir. Açık ve mutlak hatalar için herhangi bir başvuru gerekmez ve düzeltme, re’sen (kendiliğinden) yapılır.
Damga Vergisi İadesi Nasıl Alınır?
Kamu İhale Kanunu tarafından yapılan ihaleler, şu şekilde iptal edilir:
- İhale makamına şikayet
- Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet
- Yargı kararı
3 yöntemden herhangi biriyle iptal edilen ihaleler için damga vergisi iadesi alınabilir. Damga vergisi iadesi, ihale makamı tarafından yapılır.
Damga Vergisi ile KDV Arasındaki Farklar
Damga vergisi ve KDV, iki farklı vergi türleri olarak uygulanır. Damga vergisi, kişiler ve kurumlar tarafından yapılan anlaşma ve sözleşmelerin belgeleri üzerinden alınan bir vergiyken KDV, mal ve hizmet alımlarında, ilgili mal ve hizmete yönelik katma değer üzerinden alınan bir vergidir. KDV ve damga vergisi oranları ve uygulama alanları itibarıyla birbirinden farklıdır.
Damga Vergisi Ödeme Süresi ve Gecikme Faizi
Damga vergisi ödeme süresi, ödeme yöntemine göre değişiklik gösterir. Basılı damga konulması ile ödeme yönteminde tahsilat, peşin olarak sağlanır. Damga yapıştırılacak kağıtların vergisi, %5 noksan işlem gerçekleştirilerek sağlanır. İstihkaktan kesinti şekliyle ödemede, 1 ay içinde kesilen damga vergisi, izleyen ayın 20’nci gününün akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bildirilir ve ödeme gerçekleştirilir.
Damga Vergisi İle İlgili Yasal Düzenlemeler
Damga vergisi ile ilgili yasal düzenlemeler, Damga Vergisi Kanunu’nda yer alır. 488 kanun numaralı Damga Vergisi Kanunu, 1/7/1946 tarihinde kabul edilmiş 11/7/1964 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.