Gri Liste Nedir?

İngilizcesi The Financial Action Task Force (FATF) olan ve Türkçeye Mali Eylem Görev Gücü olarak çevrilen oluşum, kara para aklamayı önleme ve terörle mücadele finansmanı politikalarına yönelik eksiklikleri bulunan ülkeler için iki liste tutar. Tutulan listelerden biri kara liste, diğeri ise gri liste olarak adlandırılır.
Gri Liste Nedir? Gri Listeye Alınma Süreci ve Etkileri

Gri Listeye Alınma Kriterleri Nelerdir?

Kara para aklama ve terör finansmanı konusunda yetersiz yasalar, uygulamalardaki eksiklikler ve düzenleyici çerçeveye uyulmaması gibi kriterler, gir listeye alınmanın nedenleri arasında yer alır. Gir liste kriterleri, terörle mücadele ve kara para aklama çerçevesinde belirlenir.

Türkiye Gri Listeye Ne Zaman Alınmıştı Süreç Nasıl İşledi?

Türkiye’nin FATF üyeliği 24 Eylül 1991 tarihinde gerçekleşti. 1994, 1998 ve 2006 yıllarında gerçekleştirilen 3 FATF değerlendirmesinden geçen Türkiye, dördüncü değerlendirme kapsamına 2018’de alındı. Dördüncü değerlendirme 2019 yılında tamamlandı ve ilgili rapor sonucunda Türkiye Ekim 2021 tarihinde artırılmış izlemeye tabi ülkeler kapsamına eklendi. FATF Denet Kurulu tarafından Ekim 2021 tarihinde alınan karar Pakistan, Suriye ve Güney Sudan için de geçerli oldu.

Türkiye Gri Listeden Ne Zaman Çıktı?

Türkiye’nin terörle mücadele ve kara para aklamaya yönelik istikrarlı adımları, 20 Temmuz 2023 tarihindeki FATF raporunda bildirilmişti. 28 Haziran 2024 tarihindeki raporda ise Türkiye’nin gri listeden çıkarıldığı duyuruldu.

Gri Listeye Alınmanın Ülke Ekonomisi Üzerindeki Etkileri

Gir listeye alınmanın ülke ekonomisine etkileri aşağıdaki gibidir:

  • Gir listeye alınan ülkeler, diğer ülkelerle küresel baza çeşitli sorunlar yaşar ve bu sorunlar ekonomik sorunları beraberinde getirir.
  • Listedeki ülkeler, dış yatırımcı bulamaz ve itibar kaybı yaşar.
  • Bu ülkelerdeki şirketler, daha sıkı denetim ve durum tespit çalışmalarıyla karşı karşıya kalır.
  • İtibar kaybı, sermaye çıkışlarına sebep olur.

Gri Listeden Çıkmak İçin Hangi Adımlar Atılmalı?

Gir liste kapsamına alınan ülkeler, listeden çıkmak için şu adımları izleyebilir:

  • Kara para aklama ve terör finansmanını önleme konusundaki yasaları sıkılaştırabilir.
  • Uluslararası iş birliklerinin artırılması için çalışmalar yürütebilir.
  • Düzenleyici kurumların denetimlerinin sıkılaştırabilir.

Gri Liste ile Kara Liste Arasındaki Farklar Nelerdir?

Gri liste, uyarı niteliği taşır ancak kara liste, ciddi yaptırımları bünyesinde barındırır. Gir liste kapsamında yer alan ülkeler, “artırılmış izlemeye tabi ülkeler” olarak adlandırılırken kara listeye alınan ülkeler “işbirliği yapmayan ülkeler veya bölgeler” olarak adlandırılır.

Gri Listeye Girmek Bankacılık Sektörünü Nasıl Etkiler?

Gri listeye giren ülkeler, bankaların uluslararası finansal işlemlerinde zorluklarla karşılaşabilir. Ülke bazında meydana gelen güvensizlik ve itibar kaybı, kredi ve fon erişimlerinin kısıtlanmasına sebebiyet verir. Uluslararası piyasalarda itibara zarar gelmesi yerli yatırımcıyı kaçırarak bankaların kaynak kaybı yaşamasına sebep olur.

Gri Listeden Çıkmak Ne Kadar Sürer?

Gir listeden çıkmak için net bir süre bulunmaz. Ülkenin gri listeye yönelik aldığı önlemlerin boyutu, kara para aklama ve terörle mücadele kapsamındaki girişimleri, gri listeden çıkma süresini belirler.

Gri Listeye Giren Ülkelerin Yaptırımlarla Karşılaşma Riski Var mı?

Gril liste, uyarı niteliği taşıması sebebiyle doğrudan bir yatırım içermez ancak ülke itibarının ve güvenilirliğinin etkilenmesi, uluslararası kuruluşların ve ülkelerin ticari ve finansal ilişkilerini sınırlamasına sebep olabilir. Doğrudan yaptırım almak için kara liste kapsamında olmak gerekir.

Gri Listeye Giren Ülkelerde Yatırımcılar Nasıl Etkilenir?

Uluslararası yatırımcılar, gri listede yer alan ülkelerde yatırım yaparken daha temkinli olur. Ülkeye yönelik dış yatırımların azalması, finansal erişimi zorlaştırabilir. Yerli yatırımcı ise ihracat ve ithalat süreçlerinde güçlüklerle karşı karşıya kalır.

Gri Listeye Giren Bir Ülke Yabancı Bankalarla Nasıl Çalışır?

Gri listeye girmek uluslararası bankacılık ilişkilerini zorlaştırır. Ülke güvenilirliğinin ve itibarının düşmesi, ülkenin uluslararası finans kuruluşlarıyla ilişkilerini olumsuz etkiler. Alınan hizmetlere konulan kısıtlar, limit düşürme gibi durumlar, karşı karşıya kalınabilecek sorunlar arasında yer alır.

Gri Listede Ne Kadar Süre Kalınır?

Gir liste süresiyle ilgili net bir aralık söylenemez. Ülkenin uyguladığı politikalar ve önlemler, gri listede kalma süresini doğrudan etkiler. 3 yılda bir açıklanan gri listeden çıkmak için kara para aklama ve terörle mücadele kapsamında önemli önlemler almak gerekir.

İlgili İçerikler

2 Aralık 2024 tarihinde yayınlandı.
Son Güncelleme: 2 Aralık 2024
Kader Arslan
Kader Arslan
İçerik Yazarı
Yazar Hakkında
1998 doğumlu olan Kader Arslan, Karadeniz Teknik Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. Lisans eğitimi aldığı dönemde eşzamanlı olarak yazarlık ve editörlük alanında çalıştı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisat Anabilim Dalı üzerine yüksek lisans eğitimi almaya devam ediyor. Ekonomi ve Finans dallarında uzmanlığa sahip Aslan, kariyerine akademisyen olarak devam etmektedir.
Detaylı Bilgi